О„simliklarning mineral oziqlanishi. Mineral elementlarning fiziologik ahamiyati

2

  va  NH

3

  biriktirib  oladi  va  sitrulinga  beradi,  undan 

keyin arginin hosil bo’ladi. Oxirida agrinaza 

fermenti  ishtirokida  mochevina  va  qayta  ornitinga  parchalinadi.  Ornitin  yana  qayta 

siklga qo’shiladi. Mochevina sintezi faqat aerob sharoitda amalga oshadi. 

  Amidlar  o’simliklar  hayot  faoliyatida  muhim  rol  o’ynaydi.  Asparagin  va 

glutaminito’simlikning  organ  va  to’qmalarida  (ildizda,  poyada,bargda,  mevalarda) 

uchiraydi, ildizlarda ko’proq uchiraydi Amidlarni hosil bo’lishidan o’simlik organlari 

faqat  zararsizlantirilmay,  balki,  ularning  to’qmalarida  azot  zaxirasi  ham  to’planadi. 

Asparagin  va  glutamin  singari  aspartat  va  glutamatga  o’xshab  qayta  aminlanishda 

ishtirok  etadi.  Amidlar,  azotni  bir  organdan  ikkinchi  organga    harakatlanishini 

---

ta’minlab  turuvchi  transport  shakillaridan  hisoblanadi.  Oxirida  amidlar  oqsillar 

sintezini stimullaydi. 

    Shunday  qilib  ammoniyni  assimilyatsiya  jarayoning  natijasida  faqat  glutamin 

kislotasi  va  uni  amidi  glutamat  hosil  bo’ladi.  Qolgan  aminokislotalar  o’zaro 

transsaminlanish  (qayta  aminlanish)  jarayonlarida  kelib  chiqadi.  Ammoniyni 

o’zlashtirishini  uchinchi  yo’li  qayta  aminlanish  reaksiyasi  bo’lib,  1937  yilda 

A.E.Braunshtey  va  M.G.Krismanlar  tamonida  ochilgan.  U  reaksiyalarni  kofaktori  

vitamin  V

6

  (piridoksalfosfat)  bo’lgan  ferment  transaminaza  katalizlaydi. 

Transaminaza  sitozolda,  xloroplastlarda,  mitoxondriyalarda,  glioksisomalarda  va 

peroksisomlarda  bo’ladi.  O’simliklarda  qaytaaminlanish  reaksiyasi  quyidagicha 

boradi: