O’simliklarning Kimyoviy Tarkibi Va Oziqlanishi reja: Suv O’simliklar quruq moddasi

bo’lishi mumkin atmosferada esa 0,03% bo’ladi. Tuproq havosining SO₂ bilan boyishi organik moddalarning mikroorganizmlar parchalanishi va ildizlar nafas olish hisobiga bo’ladi.

2. 
   Tuproq eritmasi tuproqning eng harakatchan qismi hisoblanadi. O’simliklar oziq moddani tuproq eritmasidan o’zlashtiradi. O’simliklar oziq moddaning to’p-rok eritmasidan o’zlashtiradi tuproq eritmasidan mineral va organik moddalar shuningdek erigan holatdagi gazlar bo’ladi.
   

Shurlangan erlarda tuproq eritmasida Na⁺,K+,Cl^-,HCO^-3
SO₄^2- va boshqa ionlar miqdori ko’p bo’lishi mumkin, qolgan tuproqlarda ionlarning umumiy miqdori uncha ko’p bo’lmaydi. Tuproq eritmasiga tuzlarning o’tib turishi nurash jarayonining borishi va minerallarning emirilishiga tuproqdagi moddalarning parchalanishiga yerga organik va mineral o’g’itlar solinishiga bog’’liq. Tuproqda suvda eruvchan tuzlar miqdori ortib ketsa, u o’simlikka salbiy ta’sir etadi. 0,3-0,5% dan ko’p bo’lsa, o’simlik nobud bo’ladi.


3.Tuproqning qattiq fazasi mineral va organik qismlardan iborat. Fazaning 49% i kislorod 33%i kremniy, 10%dan ko’pi temir va alyuminiy 7% qolgan elementlarni tashkil qiladi.


Tuproq qattiq fazasining mineral qismi uning 90-99% ini tashqil etadi. Tuproqdagi organik moddalar miqdori 1-3% dan (chimli-podzol va bo’z tuproqlardida) 8-10%gacha boradi va undan ko’proqqa (kuchli tuproqlarda) o’zgarib turadi.


Tuproqdagi organik moddalar asosan (85-90%) gumus moddalardan, ya’ni o’ziga xos tabiatli,tarkibida azot saqlovchi yuqori molekulyar birikmalardan iborat bo’lgan gumin va fulfokislotalar, bir oz qismi o’simlik, mikrob va chorva mollarining gumin hosil qilmaydigan qoldiqlaridan tarkib topgan.


Organik moddalarining tarkibida azotdan tashqari S va R elementlari unchalik ko’p bo’lmagan miqdorda kaliy, kaltsiy, magniy va boshqa oziq elementlari O’simliklar oson o’zlashtira oladigan mineral holatda bo’ladi.
Tuproqlarning haydalma qatlamida har yili gektariga 0,6 t dan bir tonnagacha organik modda minerallashadi va 30 dan 50 kg gacha o’simlik o’zlashtira oladigan mineral azot hosil bo’ladi.


Agar gumus tarkibida azot 5 % ni tashqil qiladigan bo’lsa, o’simlik tomonidan tuproqdan o’zlashtiradigan har azot birligi hisobiga 20 barobar miqdorda gumus minerlashishi kerak. Tuproqda o’simlik qoldig’i qolishi va uning parchalanishi hamda minerallashishi natijasida tuproqlarda hamisha gumus paydo bo’lib turadi.