O’simliklarning Kimyoviy Tarkibi Va Oziqlanishi reja: Suv O’simliklar quruq moddasi

3.Oqsillar juda cheklangan aminokislotalardan tuzilgan yuqori molekulyar moddadir.


O’simliklarning vegetativ organlarida 5-20 boshoqli don ekinlaridan 6-20 dukkakli va moyli urug’larda 20-35% oqsillarning elementlar tarkibi ancha o’zgarmas S-51-55,0-21-24,N-15-18, N-6,5 S-0,3-1,5 Oqsillar tarkibida urug’lardagi azotni va ko’pincha vegetativ organlardagi azotning ko’p qismi bo’ladi.


O’simliklarning vegetativ organlarida oqsillar miqdori ular massasining 5-20 % ni tashqil etsa, boshoqli don 6-20 %, dukkakli


va moy ekinlar urug’’ida esa 20-35% tashqil etadi.


Oqsilning elementlari tarkibi ancha o’zgarmas, ya’ni barqaror bo’lib , quyidagicha (% hisobida) S-51-55,X-21-24%,N-15-18, H-6,5-7-0,3-1,5.


O’simliklar oqsillari 20 ta aminokislota va ikkita amiddan


tuzilgandir.
Oqsillar tarkibida urug’lardagi azotni umumiy azot


miqdorining kamida 90% va ko’pgina o’simliklar vegetativ organlaridagi azotning ko’p qismi (75-90%)bo’ladi.

4. 
   Shakarlar barcha qishloq xo’jaligi ekinlarida oz miqdorda bo’ladi, ko’pgina o’simliklarda monasaxaridlar asosan glyukoza, fruktoza, oligosaxaridlar esa disaxarid saxaroza holida bo’ladi.
   

Monosaxaridlar avvalo, glyukoza o’simliklarning nafas olishida asosiy energetik material hisoblanadi, ularning boshqa saxarofosfat


bilan fotosintezda murakkab uglevodlar sintezida va moddalar almashinish jarayonlarida ishtirok etadi. Fruktoza, glyukoza va saxarozadan shirinrokdir.


Saxaroza kand lavlagida (14-22%) va shakar qamish poyasining shirasida (11-25%)asosiy zahira uglevod hisoblanadi.


Kraxmal o’simliklarning barcha yashil organlarida ozroq


miqdorda bo’ladi, lekin tuganaklarda, piyozboshlarida va urug’larda asosiy zahira uglevod sifatida to’planadi. Kartoshka ertangi navida kraxmal miqdori 10-14%, o’rta va kechpishar navida esa 16-22%. Boshqa g’allagullilar donida kraxmal odatda 55 - 70% ga etadi.