O'simlik, hayvonot va mikrobiologik tabiatning ozuqa xomashyosining xususiyatlariga quyidagilar kiradi

Komponentlar	3-5 g chavoqlar uchun
3-5 g dan katta baliq chavoqlari uchun
OST-5*	OST-6		OT-6
Baliq uni	58	61		45
Qon uni	2	-		-
Suv o’ti uni	1	-		-
Soya shroti	5	-		9
Quruq obrat	8	5
Bug’doy uni	-	2,5		10
Vitazar	-	10		20
Baliq gidrolizati	-	5,0
Ozuqa xamirturushi	20	5,0		8
Baliq yog’i	3	-		7
Kungaboqar yog’i	2	-
Vitamin premiks VMP PO-3	1	1,5		1

Izox: * - o'sayotgan chavoqlarning dastlabki bosqichlarida tirik ozuqa organizmlari (Artemia nauplii, mayda daphnia, Kaliforniya chuvalchanglari, oligochaetes) bilan birgalikda qo'llanilishi kerak.

1.2 Oziqlanish darajasini baholash quyidagilarni o'z ichiga oladi:
Omuxta yemning ozuqa moddalari (oqsillar, yog'lar, uglevodlar, minerallar) va ulardagi energiyaning, shuningdek, organizm uchun foydali bo'lgan turli xil biologik faol moddalarning (xususan, vitaminlar) xususiyatlari va ularning organizm ehtiyojlariga muvofiqligi.
Baliqni oziqlantirishning nazariy asoslarini ishlab chiqish turli xil baliq turlari uchun ozuqa moddalariga bo'lgan talab darajasini, shuningdek, organizmning hayotiy faoliyatini, uning rivojlanishini va rivojlanishini ta'minlash uchun zarur bo'lgan ulardagi o'sish potentsial energiyani aniqlash va aniqlashtirishni o'z ichiga oladi.
Har xil baliq turlarida iste'mol qilinadigan o'simlik va mikrobial tabiatli xom ashyoning asosiy guruhlari ozuqa moddalarining va energiyasining % xisobida yaqqol hazm bo'lish koeffitsientlari, (Shcherbina, Gamygin bo’yicha, 2015)

Xom ashyo turi	Baliq turi	Quruq modda	Xom protein	Xom yog’	Uglevodlar	Xom kul	Fosfor	Energiya	Xazm bo’ladigan energiya, MDj/100 g
Donli ekinlar
Bug’doy, don	Karp	65/74	84/79	82/79	60/73	91/90	60/52	54/62	1,0/1,1
	Forel	48/72	82/82	—	—	—	—	49/70	0,8/1,2
Bug’doy kepagi	Karp	42/54	44/73	74/64	40/49	-/48	11/44	47/55	0,9/1,01
	Forel	—	65-68	—	—	—	—	—	0,8-1,0
Arpa	Karp	65/69	72/72	83/77	64/72	52/27	74/69	67/69	1,2/1,3
Javdar	Karp	55	59	—	60	-	39	60	0,84
Javdar kepagi	Karp	43	54	39	46	58	29	40	0,73
Sorgo	Karp	61	62	87	61	40	44	60	—
	Forel	22	65	81	19	5	—	—	—
Makka jo’xori	Karp	66/69	71/79	82/80	64/68	62/30	51/60	69/71	1,3/1,4
	Forel	23/46	85/95	71	-	-	-	39/51	0,66/1,07
Makka jo’xori glyuteni	Karp Karp	49	49	3,5	61	—	—	51	1,0
	Forel	23	92/96	—	—	—	—	29-83	0,54
Makka jo’xori glyuteni uni	Forel	80/91	96/95	-	-	-	-	83/92	1,76
Shrot va jmixlar
Vitazar	Karp	79	92	61	79	32	79	83	1,55
Soya shroti	Karp	51/66	77/84	79/83	38/59	8/37	55/48	57/69	1/1,29
	Forel	52-54	80-85	65-76	8	28; 22	—	70	1,32
	Osetr	48	89	63	20	—	20	—	1,7-1,9
Kungaboqar shroti	Karp	42/47	68/70	88/80	33/41	7,2	3/5	49/53	0,9/0,96
	Forel	64-67	89-90	78-83	6,5	17-23	—	82	1,7
	Bester	70	92	88	50	36	—	—	—

3. 
   Omuxta yem retseptlarini tayyorlash uchun hisob
   

Muvozanatlangan omuxat yem ozuqalarni tayyorlash uchun baliqning har xil turlari va yosh guruhlari uchun oqsil, yog', uglevodlar, minerallar va vitaminlarga bo'lgan ehtiyojni, shuningdek, retseptga kiritilishi kerak bo'lgan komponentlarning kimyoviy tarkibini bilish kerak. Bundan tashqari, har bir ingredientning ruxsat etilgan darajasining cheklovlarini hisobga olish kerak. Baliq uchun omuxta yem tarkibidagi ozuqa xomashyosining tavsiya etilgan normalari ilovaning 4-jadvalida keltirilgan.
Omuxta yem retsepti - ma'lum nisbat va miqdorda ozuqa komponentlar to'plami. Har xil turdagi fermer xo'jaliklarida etishtiriladigan turli ob'ektlar uchun ozuqa tarkibidagi oqsil, yog' va energiyaning optimal darajasi juda katta farq qilishi mumkin.
Omuxta yem tarkibidagi ozuqa moddalarining zarur miqdori ularni ozuqa tarkibiga turli komponentlar - baliq va go'sht - suyak uni, ozuqa xamirturushlari, jmix, un, kepak, don (bug'doy, javdar, arpa va boshqalar), makkajo'xori, no'xat va boshqalarni kiritish orqali yaratiladi.
Omuxta yem ozuqasini vitamin va minerallar bilan boyitish uchun multivitaminli premikslar kiritiladi. Baliq ratsionida vitamin va minerallarning etishmasligi avitaminoz va baliqning xayotiga salbiy ta'sir ko'rsatadigan muammolariga olib kelishi mumkin. Ilovaning 5-jadvalida baliq ozuqasi tarkibidagi vitaminlar va minerallarning tavsiya etilgan dozalari ko'rsatilgan.
Biriktiruvchi moddalar retseptlarga kiritilishi mumkin. Bularga lignosulfonat, karboksimetilseluloza, natriy alginat, bentonit, polivinilpirolidon va boshqalar kiradi. Ular granulalarning mustahkamligi va suvga chidamliligini ta'minlaydi.
Yog 'miqdori yuqori bo'lgan omuxta ozuqalarga lipid stabilizatorlari (antioksidantlar) qo'shiladi.
Ozuqa tarkibi qanchalik xilma-xil bo'lsa, uning ozuqaviy qiymati shunchalik yuqori bo'ladi, deb xisoblanadi. Baliq uchun eng yaxshi ozuqa turli xil tabiatning 9-12 tagacha komponentlarini, jumladan, vitaminlar, minerallar va biologik faol moddalarni qo'shishni o'z ichiga oladi. Biroq, oxirgi paytlarda cheklangan miqdordagi yuqori to'yimli komponentlardan (4-6 turdagi xom ashyo) tashkil topgan kam komponentli oraliq yemlar ham keng qo'llanila boshlandi.
Minerallar miqdori barcha turdagi baliqlar uchun kamida 5 va 15% dan oshmasligi kerak.
Baliq ozuqasi uchun retseptlarni tuzishda metabolizmning normal borishiga yordam beradigan quyidagi shartlarni hisobga olish tavsiya etiladi:
komponentlarni ruxsat etilgan maksimal miqdorda kiritmaslik;
turli tabiatli komponentlarini tanlash (o'simlik, mikrob, hayvon va boshqalar);
oqsil va energiya, oqsil va yog'lar o'rtasidagi kerakli nisbatlarga rioya qilish kerak.
Komponentlarni tanlash va retseptlar tarkibini muvozanatlash rejalashtirilgan xom ashyo to'plamidagi barcha ozuqa moddalarining ulushini qo'lda yoki kompyuter yordamida hisoblash orqali amalga oshirilishi mumkin.
Karp baliqlari uchun ozuqa retseptlarini tuzishda, o'simlik tarkibiy qismlari, hayvonot tabiatli ashyolardan kamroq qo’shiladi, arzonroq bo'lib, parvarishlashning asosi hisoblanadi. Omuxta yem tarkibini xom oqsil bo‘yicha muvozanatlash uchun massa birligiga nisbatan kamroq miqdorda oqsil bo‘lgan komponentni kamaytirish orqali nisbatan oqsilga boy bo‘lgan komponentning tarkibini oshirish mumkin.
Omuxta yem miqdorini hisoblash. Baliq uchun zarur bo'lgan omuxta ozuqa miqdorini aniqlash karpning turli yosh guruhlari va o'sish davrlari uchun donador omuxta ozuqaning o'rtacha kunlik normalari to'g'risidagi ma'lumotlarni o'z ichiga olgan yem jadvallari (ilovaning 9, 10-jadvallari) asosida amalga oshirilishi mumkin. Jadvallar baliqchilik va fiziologik tajribalar va sanoat sinovlari natijalari asosida ishlab chiqilgan. Ular kunlik karp ratsionining vazniga, suv haroratiga va hovuzlarning tabiiy ozuqa bazasidagi mavsumiy o'zgarishlarga, ozuqaviy qiymati va ozuqa ishlab chiqarish sifatiga bog'liqligiga asoslanadi va baliq massasiga nisbatan foiz sifatida ifodalanadi. Hovuzdagi ma'lum bir vaqtda baliqlar soni va ularning o'rtacha og'irligini bilib, ma'lum bir hovuzga har kuni beriladigan ozuqa miqdorini formula bo'yicha hisoblash mumkin, bu erda Ks - hovuzga kiritiladigan ozuqa miqdori, kg; M - oziqlantirish kunidagi baliqning o'rtacha vazni, g; n - hovuzdagi baliqlar soni, ming dona; N - ma'lum bir suv haroratida baliqning ma'lum bir massasi uchun ozuqa jadvallari bo'yicha to’g’ri keladigan oziqlantirish miqdori topiladi, baliq massasidan % hisobida.