Оқсилларнинг тузилиши ва биологик функциялари

Гибридом технологияси
Моноклонал антителалар гибрид хужайраларининг айрим клонлари (гибридомлари) томонидан синтез қилинади. Уларни биринчи бўлиб 1975 йили Келер ва Мильшейнлар ҳайвонларнинг маълум антиген билан иммунолашдан сўнг ҳосил бўладиган антитела сифатида миелом безлари хужайралари билан -лимфоцитларни соматик гибридланиши орқали олишган.
Миелом ва лимфоцит хужайраларининг соматик гибридланиши ўз-ўзича бориши ҳам мумкин, аммо гибридомларнинг унуми анча паст бўлади. Шунинг учун бу жараённи 40-50% ли полиэтиленгликол ва 7,5% ли диметилсульфоксидлар иштирокида олиб борилганда унум ортиб боради. Антигенга мос келувчи антителани синтез қилувчи гибридом олишнинг муҳим босқичи хужайрани танлаш ҳисобланади. Уни тўғри танланганда аниқ мақсадга эришилади.
Сунъий вакциналар яратиш
Тирик организм яшаши учун у ўзига ташқи муҳитдан бўладиган ҳар қандай ноқулай факторларга, шу жумладан биологик жиҳатларга, яъни ҳар хил инфекцион касалликлар тарқатувчи бактерияларга, вирусларга ва бошқа содда ҳолдаги моддаларга қарши тура оладиган механизмларга эга бўлиши керак.
Хаётий жараёнда янада хавфли ҳисобланган соматик мутация деб аталувчи рак ўсимталарининг келиб чиқиши ва шунга ўхшаш ўзгаришлар ҳам бўлиши мумкин. Бундай касалликларга сабаб бўлувчи моддалар, биологик ўзгариш факторлари организм учун генетик ёт факторлар ҳисобланади. Организмнинг уларга қарши курашувчи ҳимоя механизми - иммунитетдир. Организмнинг иммунитет қобилиятини ошириш мақсадида унга сунъий равишда организм учун ёт бўлган оқсил ёки углевод табиатига эга бўлган хужайраларни ёки моддаларни киритиш йўли билан худди ўша хужайраларга ёки моддаларга қарши курашувчи ҳимояни кучайтириш ва вакцина ҳосил қилиш мумкин бўлади.
Кейинги вақтларда вакцина юборилувчиларга тўлиқ ҳолдаги хавфсизлик яратиш ҳамда нисбатан арзон ва қулай йўл билан олинадиган сунъий вакциналарни ген-инженерлик йўли билан ёки кимёвий синтез орқали яратиш кенг ривожланган. Ҳаёт учун энг хавфли ҳисобланган полиомиелит, дифтерит, чечак каби касалликларга қарши курашувчи вакциналар олинган.