O‘rtacha miqdorlar, moda va mediana mavzuning asosiy mazmuni va namunaviy misollar

Kichik korxonalarning ishchilari soni va ish haqi fondi

Korxonalar №	Ish haqi fondi, ming so‘m.	Ishchilarning soni, kishi	O‘rtacha oylik ish haqi, so‘m	Jamiga nisbatan ishchilar, %
A	1	2	3	4
1	270000	300	900	60
2	240000	200	1200	40

Echimi: birinchi va ikki ustun ma’lumotlaridan foydalangan holda ikkala korxona bo‘yicha bir ishchiga to‘g‘ri keladigan o‘rtacha ish haqi oddiy arifmetik o‘rtacha yordamida aniqlanadi, ya’ni ikkala korxonadagi jami ish haqi fondi miqdori hamma ishchilar soniga bo‘linadi: . Ikkala korxona bo‘yicha bir ishchiga to‘g‘ri keladigan o‘rtacha ish haqi miqdori 1020 ming so‘mni tashkil qiladi.

Agar to‘plamda belgining alohida variatlari va ularning vaznlari mavjud bo‘lsa holda o‘rtacha miqdor arifmetik tortilgan formula yordamida aniqlanadi. YUqorida keltirilgan jadvalning ikkinchi va uchinchi ustun ma’lumotlaridan foydalanib bir ishchiga to‘g‘ri keladigan o‘rtacha ish haqi miqdorini aniqlaymiz. , yoki ikkinchi ustun ma’lumotlari to‘rtinchi ustundagi shaklda berilgan ham bir xil formula qo‘llaniladi . Demak, bir ishchiga to‘g‘ri keladigan o‘rtacha ish haqi miqdori 1020 ming so‘mga teng.
Ayrim hollarda o‘rtacha miqdorlar oraliq qatorlar asosida hisoblanishi mumkin. Bunda har bir oraliq guruh bo‘yicha o‘rtachani, keyin jami qatorlar bo‘yicha umumiy o‘rtachani hisoblash lozim. Dastlab har bir guruhdagi o‘rtacha miqdorni aniqlab olamiz va so‘ngra korxonalarda o‘rtacha ishlab chiqarilgan mahsulot miqdorini o‘rtacha arifmetik tortilgan formula yordamida hisoblaymiz (3-jadval).
3-jadval