O‘rтa maxsus, kasb-hunar тa’limi markazi

Тayanch tushunchalar: Sifatlovchi, sifatlanmish, izohlovchi, izoh­lanmish, qaratqichli birikma, sifatlovchili birikma, izohlovchili birikma, qaratqich, qaralmish.
Quyidagi maqol asosida bahs yuriting. Qaratqich aniqlovchini toping.


O‘t bilan o‘ynashmoq tentakning ishi,
Yurt bilan o‘ynashmoq ahmoqning ishi.


105-mashq. O‘qing. Izohlovchilarni topib, ularning ma’no turlarini va qaysi so‘z turkumi bilan ifodalanganini ayting. Izohlovchi aniqlovchilar­ning boshqa turlaridan farqini tushuntiring.

1. Karatechi qizlar dastlabki musobaqada g‘oliblikni qo‘lga kiritdilar. 2. Bobo shilpiq ko‘zlari yoshlanib deraza oldida ko‘k yaktaklarini yamab o‘ltirardilar. 3. Kechqurun Naim melisanikaga kelin tushdi. 4. Go‘shtni belbog‘ga tugib, eski oshnasi — usta Shonazarning do‘koniga bosh suqdi, o‘tgan hafta buyurib ketgan cholg‘i-o‘rog‘ini surishtirdi. 5. O‘zbek tili o‘qituvchisi kasal ekan, o‘rniga rus tili muallimasi Yelena Nikitichna kirdi. 6. Beg Piskent viloyat begi Mulla Abdulmannonning inisi. 7. Bila­man, xabarim bor, mulla Haydarning mo‘min otlig‘ bir parishon o‘g‘li Samar­qandda ekanimda qoshimga kelib edi. 8. Axir, sulton Mirzo Ulug‘bekdek fozili zamonning noraso farzandi Abdullatif shu besh kunlik o‘tar dunyo uchun shundoq qari va donishmand otasini qatl etdi. (X. Sultonov) 9. Yo‘lchi o‘z do‘sti Qoratoy temirchi bilan hangomalashib o‘tirar edi. (Oybek) 10. Kechqurun qurilish boshlig‘ining muovini Oyqiz Umurzoqova, ertaga to‘g‘on qurilishi boshlansin, degan buyruqqa imzo chekdi. (Sh. Rashidov)

106-mashq. Rasm asosida «Ona — ulug‘ zot» mavzusida matn tuzib, unda ishlatilgan aniqlovchilarga va izohlovchilarga izoh bering.
107-mashq. Ko‘chiring. Quyida berilgan so‘zlarga diqqat qiling. Ma’nosini yanada kengaytirib tushuntiring. Izohlovchilarni toping.

Mustaqillik bizning or-nomusimizga, faxr-u g‘ururimizga, vijdon va imonimizga aylandi. Ona-Vatan tushunchasi, hurriyat va demokratiya g‘oyalari, Mustaqillik istiqlolni qadrlash tuyg‘ulari odamlarimiz qalbidan muhim o‘rin oldi.