O'rta maxsus, kasb-hunar ta'limi markazi o'zbekiston respublikasi sog'liqni saqlash vazirligi oliy va o'rta tibbiy ta'lim bo'yicha o'quv-uslubiy idorasi

I
6.7. O'tkir buyrak yetishmovchiligi
O'tkir buyrak yetishmovchiligi yoki o'tkir tomir yetish-movchiligi bemor hayotiga xavf soladigan asoratlardan biri bo'lib, buyrakning ishdan chiqqanligidan darak beradi. Agar davolash ishlari o'z vaqtida olib borilmasa, bemor hayoti xavf ostida qoladi. O'tkir buyrak yetishmovchiligida moddalar almashinuvining barcha turlari — birinchi navbatda suv, elektrolitlar muvozanati va ishqoriy-kislotali muhit buziladi.
Etiologiyasi. Turli xil shoklar, yurak-tomir yetishmovchiligi bilan bog'liq bo'lgan kollapslar o'tkir buyrak yetishmovchi-ligining kelib chiqishiga sabab bo'ladi. Qon bosimi 60 mm.sim. ustunidan past bo'lib, bu holat uzoq vaqt davom etsa, o'tkir buyrak yetishmovchiligi kelib chiqishi muqarrar, chunki uzoq davom etgan gi potoniyada buyrakning siydik ajratish qobiliyati yo'qoladi, ya'ni siydik ajratish naychalari nekrozga uchraydi. Turli xil zaharlanishlar, degidrotatsiya holatlari ham o'tkir buyrak yetishmovchiligiga olib keladi.