O‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi m. Yo‘ldoshev, SÍ. Mamatqulov, F. Yo‘ldoshev iqtisodiyot nazariyasi

Òaklif elastikligi
1
20
40
60
80
100
120
13
11
9
7
5
3
1
0
X
S
F
D
C
A
B
Y
Ol
m
a
 n
a
rx
i,
 s
o
‘m
Taklif, kg

---

76
Demak, taklif noelastik. Noelastik taklif quyidagi chizmada
berilgan:
AB oralig‘i (miqdori) CD oralig‘idan kichik. Shunga ko‘ra, FS
chizig‘i tikroq o‘tgan. Demak, narx diapazoni 5—7 ming so‘m
bo‘lganda, futbol to‘piga taklif noelastik darajaga chiqadi.

f
k
10
=
=1,5 yoki
15
T
E
V
E
k
>1.
Elastik va noelastik takliflar bilan bir qatorda mutlaq elastiklik
ham bor. Agar narxning muayyan darajasida cheklanmagan
miqdorda tovarlar taklif etilsa, mutlaq elastik taklif holati kelib
chiqadi, unda E
k
=0° bo‘ladi. Ammo
mutlaq elastiklik doimiy bo‘lmaydi. Misol uchun, bozorda
ma’lum bir tovar zaxiralari ko‘p bo‘lgani uchun u narxning oshib
borishiga javoban yil davomida uzluksiz taklif etiladi, ammo bu
taklif ana shu tovarning zaxirasi tugaguncha davom etadi, xolos.
Mutlaq noelastik taklif holatni bozorda narx o‘zgarishlari taklifga
hech qanday ta’sir ko‘rsatmagan hollarda ko‘rish mumkin.
Misol uchun, jahon bozorida paxtaning narxi 50 % ga oshdi,
ammo shu yilda olingan paxta hosili holatiga ko‘ra paxtani ko‘payti-
rishning imkoniyati yo‘q. Demak, paxtaning taklifi o‘zgarmaydi.
Òaklifning elastik bo‘lishini bilgan sotuvchilar narx o‘zgarish-
lariga javoban tovarlarni ko‘paytirish yoki qisqartirishlari zarur.
Ammo noelastik taklif bu ishga imkon bermaydi. Narx oshgan
1
À. O‘lmasov. Iqtisodiyot asoslari. T., «Mehnat», 1997, 61-bet.