O‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi m. Yo‘ldoshev, SÍ. Mamatqulov, F. Yo‘ldoshev iqtisodiyot nazariyasi

15.10. Davlat budjeti xarajatlari
Davlat budjeti xarajatlari o‘zining tarkibida quyidagilarni
nazarda tutadi. Davlat budjeti xarajatlari tasdiqlangan budjetdan
mablag‘ ajratish doirasida quyidagicha amalga oshiriladi:

budjet mablag‘lari oluvchilarning joriy xarajatlari shaklida;

joriy budjet transfertlari shaklida;

kapital xarajatlar shaklida: asosiy fondlar va vositalarni (ular
bilan bog‘liq ishlar va xizmatlar ham shular jumlasiga kiradi) davlat
ehtiyojlari uchun olish va takror ishlab chiqarishga;

chet elda davlat ehtiyojlari uchun yer va boshqa mol-mulk
olishga va boshqa maqsadlarga sarflanadi.
Budjet tizimlarining xarajatlari davlat va mahalliy xarajatlarning
asosiy qismini tashkil qiladi. Davlat budjeti xarajatlarining tarkibi
va nisbati muayyan davrda davlat oldida turgan vazifalar bilan
belgilanadi. Budjet xarajatlari daromad tarkibi, hajmiga bog‘liq
bo‘lib, ularga o‘z ta’sirini o‘tkazib turadi.
Budjet tizimlari xarajatlari tarkibi quyidagi yo‘nalishlarda sarf-
xarajatlarni o‘z ichiga oladi:

xalq xo‘jaligini moliyalashtirish xarajatlari;

---

290

ijtimoiy-madaniy tadbirlarni moliyalashtirish xarajatlari;

davlat va mahalliy dasturlar va investitsiya loyihalarini moliya-
lashtirish;

fundamental ilmiy-texnikaviy tadqiqotlar, davlat va mahalliy
ilmiy-texnikaviy dasturlarni moliyaviy ta’minlash;

mudofaa xarajatlari;

davlat va mahalliy hokimiyat hamda idora organlarini, huquqni
muhofaza qilish, sud, prokuratura organlarini saqlash xarajatlari;

tashqi iqtisodiy faoliyat xarajatlari;

fuqarolarga turli nafaqalar va tovonlar to‘lash xarajatlari;

dotatsiya va subvensiyalar to‘lash xarajatlari va boshqalar.