O‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi m. Rahimov quduqlarni burg‘ilash

Nazorat uchun savollar
1. Kern chiqishini oshirish yo‘llari haqida ma’lumot.
2. Qo‘sh quvurli kolonkaviy snaryadlarning qanday turlari mavjud?
3.  Ejektorli snaryadlarning ish  prinsi plari?
4. CCK snaryadlarining ishlatilish sharoitlari.
3.12-§.  Qisilgan havo bilan burg‘ilash
Qisilgan havo bilan zaboyni maydalangan jinslardan tozalash
va jinslarni parchalovchi asbobni sovitish quyidagi geologik sha-
roitlarda ishlatiladi:
1) yuvish suyuqliklari kuchli yutiladigan zonalarda;
2) quruq va kam namlangan quduqlarni burg‘ilashda;
3) qattiq suvlangan jinslarda,  lekin mayda zarrachalar hosil
qilmaydigan hollarda;
4) abadiy muzlagan jinslarni va muzlarni burg‘ilashda.
Razvedkaviy  quduqlarni  burg‘ilash  uchun  ish  unumdorligi
3—9 m
3
/ min, bosimi 0,8 MPa ga teng bo‘lgan ko‘chma kompres-
sorlar hosil qiladigan qisilgan havo ishlatiladi.
Òozalash  agenti  sifatida  qisilgan  havoni  ishlatish  burg‘ilash
mexanik tezligini yuvish suyuqligiga nisbatan o‘rtacha 2 baravar
oshiradi. Bu quyidagicha tushuntiriladi: zaboyda gidrostatik bosim-
ning yo‘qligi, zaboyni shlamdan tez tozalashi, jinslarni parcha-
lovchi asbobning yaxshi sovitilishi, zaboyda ho‘llangan jinslarning
yo‘qligi hisobiga.
Jinslarni  parchalovchi  asboblarni  samarali  sovitish  ularning
resurslarini oshiradi, natijada koronka yoki doloto bilan burg‘ilash
uzunligi ortadi.
Qisilgan havo bilan burg‘ilash qator kamchiliklarga ega: yuqori
bosimga ega bo‘lgan suvli gorizontlarni va suriluvchan mustahkam
bo‘lmagan jinslarni burg‘ilash uchun qo‘llab bo‘lmasligi.
Qisilgan havo kompressordan haydash liniyasi bo‘ylab nam
ajratuvchi moslamaga tushadi. Bu yerda kompressorda qizigan havo
tarkibidagi nam kondensatlanadi. Suvdan tozalangan havo haydash
quvuri  orqali  kolonkaviy  snaryadga  borib  yetadi.  Koronkadan
chiqayotgan  havo  zaboydagi  shlamni  olib  ketadi  va  uni  quduq
bo‘ylab yuqoriga ko‘taradi, ko‘tarilmay qolgan yirik zarrachalar
shlam yig‘uvchi quvurda to‘planadi. Quduqning ustki qismi maxsus
salnik — preventor bilan tig‘izlanadi, bu mayda shlamlar burg‘ilash

---

103
vishkasiga  tushmasligi  va  atmosferani  ifloslantirmasligi  uchun
qilinadi.
Preventorga quduqdan chiqayotgan shlamni quduqdan 15 metr
nariga chiqarib tashlash uchun havo o‘tkazuvchi quvur ulanadi.
Havo tarkibidagi shlamlarni ushlab qolish uchun quvur oxiriga
siklon tiðidagi  shlam ajratgich o‘rnatiladi.