Quduq konstruksiyasi deb unda keltirilgan quduqning
intervallar bo‘yicha diametri va chuqurligi, obsadka quvurlari
kolonnasi diametrlari, ularni tushirish chuqurligi va tamponaj
qilinadigan joyining tuzilish sxemasiga aytiladi.
Quduq konstruksiyasini tuzish uchun quyidagi boshlang‘ich
ma’lumotlar kerak bo‘ladi: geologik kesmani tashkil etuvchi
jinslarning fizik-mexanik xususiyatlari, quduqni burg‘ilash usuli
86
va maqsadi, uning chuqurligi va oxirgi diametri. Quduq
konstruksiyasi pastdan yuqoriga qarab tuziladi. Quduqning oxirgi
diametri kerak bo‘ladigan kern diametriga bog‘liq bo‘ladi.
Òayyorgarlik ishlariga maydonni tayyorlash, vishkani yig‘ish,
uskunalarni joylashtirish, suv ta’minoti va gil xo‘jaligini tashkil
etish, burg‘ilash asboblarini tayyorlash kiradi va bu ishlar tugagach,
quduqni burg‘ilash boshlanadi. Quduqni burg‘ilash usuli uning
chuqurligi va geologik kesmadagi jinslarning xarakteriga bog‘liq
bo‘ladi. Quduqni burg‘ilashda avval uni belgilangan joyda stanok
shpindeli ostiga qisqa burg‘ilash snaryadini sig‘dirish uchun
chuqurcha qaziladi. Stanok shpindeli belgilangan burchak bo‘yicha
o‘lchov asbobi yordamida joylashtiriladi.
Stanok ramasining gorizontalligi, ramani fundamentga ishon-
chli mahkamlanganligi va stanok asosini ramaga mahkam-
langanligi tekshiriladi.
Burg‘ilashni boshlashda snaryad jinslarni parchalovchi asbob,
qisqa kolonkaviy quvur, o‘tgich va shpindelda mahkamlangan
yetakchi quvurdan iborat bo‘ladi.
Quduqni boshlang‘ich burg‘ilashni minimal aylanish chasto-
tasida, kamaytirilgan og‘irlik kuchida va cheklangan miqdordagi
yuvish suyuqligida olib boriladi. Quduq tub jinslargacha burg‘ilan-
gach, unga yo‘naltiruvchi obsadka quvuri tushiriladi, u quduqning
ustki qismini yuvilib ketishdan saqlaydi va yuvish suyuqligini
jelobga yo‘llash uchun xizmat qiladi. Quvurning yon tomonlari
tamponaj qilinadi.
Aylanma kolonkaviy burg‘ilashda jinslarni parchalash uchun
qattiq qotishmali va olmosli koronkalar ishlatiladi. Shuning uchun
ham burg‘ilash texnologiyasi qattiq qotishmali koronka bilan
burg‘ilash texnologiyasi va olmosli koronkalar bilan burg‘ilash
texnologiyalariga bo‘linadi.
Hozirgi paytda kolonkaviy burg‘ilash zarba-aylanma usul
bilan ham amalga oshirilmoqda.
Bunga ko‘ra zarba-aylanma kolonkaviy burg‘ilash texno-
logiyasini keltirish mumkin bo‘ladi.
Kolonkaviy burg‘ilashda namunalar — kernni olish usuli va
uni yuqoriga chiqarishga ko‘ra yechiladigan kern qabul qiluvchi
snaryad (CCK) va kernni gidrotransport qilish yo‘li bilan burg‘ilash
texnologiyalarini ham ajratish mumkin bo‘ladi.
87
Do'stlaringiz bilan baham: |