O‟rganish usullari reja: Anatomiyani tekshirish usullari

Qо„zg„alish. quzg„aluvchayalik. Ta‟sirlanish tushunchalari. 

Qо‗zg‗aluvchanlik barcha tо‗kimalarga xos xususiyatdir. 

Tо‗qimani  kо‗zg‗atish  uchun  ma‘lum  ta‘sirlovchi  bо‗lishi  shart,  shundagina  tо‗kimada 

moddalar almashinuvi sodir bо‗lib, tirik organizm ta‘sirga qо‗zg‗alish bilan javob beradi. 

Muskul tо‗qimasi qо‗zgalganda qisqaradi, bez tо‗kimasi qо‗zgalsa sekret yoki shira ajraladi. 

Tо‗qimani qо‗zg‗atuvchi ta‘sirlovchilar fizik, ximyaviy, mexanik, elektirik, biologik va boshqa 

turlarga bо‗linadi. 

Ta‘sirlovchi  kelib  chiqishiga,  organ  yoki  tо‗qimaga  ta‘sir  kо‗rsatilishiga  qarab  adekvat  va 

noadekvat  ta‘sirlovchilarga  bо‗linadi.  Muayyan  tо‗qima!  hujayra,  organ,  uchun  xos  bо‗lgan 

ta‘sirlovchi adekvat  ta‘sirlovchi  deb ataladi.  Masalan, kо‗zning adekvat  ta‘sirlovchisi  yoruglik, 

muskulniki  nerv  tolasidan  keladigan  impuls  hisoblanadi.  Muayyan  organ,  tо‗kima  uchun  xos 

bо‗lmagan. tasirlovchilar noadekvat ta‘sirlovchi deb ataladi. Masalan, muskul tо‗qimasi nervdan 

kelayotgan impulsdan tashqari. Elektir toki, tuz, kislota ta‘sirida ham qisqarishi mumkin. Bular 

noadekvat ta‘sirlovchilardir.