Organikkimyofani. Organik kimyo fani va uning vazifalari

Shundan so’ng radikallar nazariyasining o’rnini ko’proq takomillashgan hamda katta tajriba natijalariga asoslangan tiplar nazariyasi egallaydi. Bu nazariyaning tarafdorlari (Jerar, Loran, Dyuma)ning fikriga ko’ra, noorganik birikmalar bilan organik birikmalarni tuzilishlari o’rtasida muayyan o’xshashlik bor. Bu o’xshashlik ularning kimyoviy xossalarida ham aks etadi. Shunday qilib, dastlab to’rtta, vodorod xlorid, suv, ammiak va metan tiplari yaratildi. Suvning tipiga barcha kislorod saqlovchi organik birikmalar kiritildi.   Tiplar nazariyasi sun’iy va zo’rma-zo’rakilik bilan XIX asr o’rtalarida boshlangan katta tajribalar natijasida olingan moddalarni sinflashga imkon berdi. Lekin bu nazariya organik birikmalarning yangi sinflari mavjudligini va ularni olish usullarini oldindan aytib berishga ojizlik qildi. Organik kimyoning keyingi taraqqiyoti tubdan yangi nazariya yaratishni taqozo etar edi. XIX asrning 60 yillariga kelib organik kimyoda katta boy materiallar to’plangan edi, nemis kimyog’arlari Kekule va Kolbelar shotlandiyalik olim Kuper bilan bir vaqtda uglerodning to’rt valentliligini, uning o’z-o’zi bilan, metall va metallmaslar bilan ochiq yoki yopiq zanjir hosil qilib birika olishligini, bunda u o’zining bir, ikki, yoki uch valentliligini sarflashini isbotladilar. Ko’per kimyoviy birikmalardagi bog’lanishni chiziqcha bilan ifodalashni taklif etadi.