Organik kimyo

Nomenklaturasi va izomeriyasi. Sistematik nomenklatura XUN bo’yicha spirtlart nomi tegishli to’yingan uglevodorodlar nomiga “ol” qo’shimchasini qo’shib o’qiladi va gidroksil qaysi uglerod atomida turganligini nomer bilan ko’rsatiladi.

Bir atomli to’yingan spirtlarda izomerlar soni tegishli uglevodorodlarga nisbatan gidroksil gruppani joylanishi hisobiga ko’p bo’ladi:

Spirtlarning olinishi:

1.Murakkab efirlarni gidroliz q’ilib olinadi:

R COOR' + H₂O (H+) RCOOH + R'OH

2.Etilen uglevodorodlarga temperatura va katalizator - rux xlorid ishtirokida suv ta`sir ettirib olinadi (alkenlarning gidrataciyasi):

C H₂=CH₂ + H₂O (кат.) CH₃CH₂OH

3.Alkilgalogenidlarni ishqoriy gidroliz qilib spirtlar hosil qilinadi:

C H₃–Br + NaOH CH₃–OH + NaBr

4.Sanoatda etil spirti kraxmal (guruch, bug’doy, kartoshka va hokazo) va kletchatka saqlaydigan o’simlik hom ashyolarini (o’rmon xo’jalik chiqindilari, go’zapoya) bijgitish yo’li bilan olinadi.