Органик кимё фанидан Ўқув-услубий мажмуа

Bioorganik kimyo
XX asrning ikkinchi yarimlarida 
«Organik kimyo»
fanida alohida bo’lim 
sifatida ajrala boshladi. U hayot faoliyati jarayonlarida ishtirok etadigan organik birikmalar, 
metabolizm; biopolimerlar (oqsillar, polisaharidlar, nuklein kislotalar), bioregulyatorlar (fermentlar, 
garmonlar, vitaminlar va x.k.); sintetik biologik aktiv birikmalar (dori-darmonlar, o’stirish vositalari, 
gerbidsidlar va x.k.) larni o’rganadi. Tabiiy va sintetik biologik aktiv birikmalar, ularning tuzilishi bilan 
biologik faoligi o’rtasidagi bog’liqlik, ularning tana ichidagi va tashqarisidagi kimyoviy o’zgarishlarni 
o’rganish bioorganik kimyo vazifasiga kiradi. Bu vazifalar – oraliq birikmalarni ajratish, tozalash va 
tuzilishlarini tekshirishning hozirgi zamon usullari yaratilgandan so’ng hal qilindi. 
Bioorganik kimyo yutuqlari biologik va fiziologiya fanlarining rivojlanishi bilan bog’liqdir. 
Bioorganik kimyo 
biokimyo, biofizika
va boshqa fanlari bilan bevosita bog’liqlikda rivojlanadi. 
OQSILLAR 
Organik moddalar ichida shunday birikmalar ham borki, ular tarkibi, tuzilishi, xossalari 
jihatadan biror organik modda sinfiga tegishli bo’lmay, alohida turni tashkil etadi. Bular 
oqsillardir. 
α
-aminokislotalarning polikondensatsiyalanishidan hosil bo’lgan va polipeptid bog’lari 
saqlagan tabiiy yuqori molekulyar moddalar oqsillar deyiladi. 
Peptidlar 
deb — oqsillarning asosini tashkil etuvchi, ikki yoki undan ortiq aminokislotalarning 
polikondensatlanishidan hosil bo’lgan moddalarga aytiladi. Ular 
ikki
aminokislota qoldig’idan tashkil 
topgan bo’lsa – 
dipeptid
, 
uchtadan
– 
tripeptid
, 
to’rttadan
– 
tetrapeptid
va hokazo deyiladi.
Har qanday peptidlarning molekulalari uzun zanjirdan tashkil topib,