Органик кимё фанидан Ўқув-услубий мажмуа

ikki
uchga ega, 
birinchi 
uchi
amino
gruppa – 
NH
2
hisobiga 
azot
bilan tugaydi, 
ikkinchi uchi
esa 
karboksil
gruppa – 
COOH
hisobiga 
uglerod-C
bilan tugaydi. 
Peptidlarning nomi ularni tashkil etgan aminokislotalarning nomidan kelib chiqib, 
aminogruppadan boshlangan aminokislotalarning nomlaridan 
«in» 
qo’shimchasi o’rniga 
«il»
qo’shimchasi qo’shib o’qilib, hosil bo’lgan nomlarga oxirgi karboksil gruppa bilan tamomlangan 
aminokislota nomini qo’shib o’qish bilan hosil bo’ladi. M-n:
H
2
N−CH
2
−CO−NH−CH
2
−CO−NH−CH
2
−COOH 
glitsil – glitsil – glitsin. 
Peptidlarning
qo’shilishidan 
polipeptidlar, polipeptidlardan pentonlar
 
va
 
pentonlardan oqsil
moddalar hosil bo’ladi.
Peptid – polipeptid – pepton – oqsil. 
Demak, oqsillar 
α - aminokislotalarning
qoldiqlaridan tashkil topgan yuqori molekulyar murakkab 
organik birikmalardir. 
Aminokislotalar soni 
100
tagacha bo’lgan yuqori molekulyar birikmalar
peptidlar 
(10 gacha 
bo’lganlari oligopeptid, undan yuqorilari 
polipeptid
), 
100
dan ortiqlarini shartli ravishda 
oqsillar
deb 
atash qabul qilingan.
Tabiatda uchrashi. 
Oqsillar barcha o’simlik va hayvonlar organizmi uchun juda zarur 
moddalardan biridir. Oqsillar o’simlik protoplazmasining asosini tashkil etadi. Ular hayvonlarning 
qoni, suti, muskuli
va 
tog’ayi 
tarkibida bo’lib muhim hayotiy rol o’ynaydi.