Органик кимё фанидан Ўқув-услубий мажмуа

anion
sifatida mavjud bo’ladi. 
Aminokislota eritmalari 
izoelektrik 
nuqtada elektr tokini o’tazmaydi. Aminokislotalar bipolyar ion 
holiga o’tadigan eritma pH ining qiymatiga 
izoelektrik nuqta
(pI)
deyiladi. M-n: 
pI
(gly)
=5,97
demak, 
glitsin molekulasi suvli eritmaning muhiti 
pH=5,97
bo’lganda bipolyar ion hosil qiladi.
Tabiiy aminokislotalar ikkiga: 
almashtirib bo’lmaydigan
(lizin, metionin, izoleysin, trionin, 
tiptofan, valin va boshqalar) va 
almashtirsa bo’ladigan
aminokislotalarga bo’linadilar. Ko’pchilik 
tabiiy aminokislotalar molekulasida asimmetrik C-atomi borligidan ular optik faollikka ega bo’lib, 
ulardan 
L-qatorga
mansublari 
achchiq
, yoki 
mazasiz
, 
D-qatorga
mansublari esa 
shirin
mazaga 
egadirlar. Aminokislotalarning ko’pchiligi 
shirin
ta’mga ega, lekin 
noxush
yoki 
achchiq
ta’mli 
aminokislotalar ham bor.
 
Kimyoviy xossalari
. 
1.
Ichki tuzlarning hosil bo’lishi.
 
α
 – aminokislotalar 
bir vaqtning o’zida 
asosli
aminogruppa va 
kislotali
karboksil gruppalarga ega. Shu sababli ham 
asoslar
, ham 
kislotalar
bilan reaksiyaga kirishib 
tuzlar
hosil qiladi, ya’ni 
amfoter 
xususiyatga ega bo’lgan birikmalardir. 
Amfoterlik xossa aminokislotalar molekulalarida aminogruppa bilan karboksil gruppaning bir-biriga 
ta’siri bilan tushuntiriladi: 
H
2
N–CH
2
–COOH → H
3
N
+
–CH
2
–COO
–
Buni shunday izohlash mumkin. Aminokislotaning karboksil gruppasi vodorod ionini ajratadi, 
so’ngra u o’sha molekulaning aminogruppasidaga azotning bo’linmagan elektron jufti hisobiga birikadi, 
bunda aminogruppa almashingan