Органик кимё фанидан Ўқув-услубий мажмуа

CH
2 
= C = O + H
2
O
keten 
CH
2 
= C = O + CH
3
COOH
keten 
CH
3
 – C
O 
O 
CH
3
 – C
O 
sirka kislota 
sirka angidrid 

---

331 
Atsil guruhi saqlovchi birikmalar olishda ko’pincha sirka angidriddan foydalaniladi: u 
arzon, mavjud, kam uchuvchan va u bilan atsetil xloridga nisbatan ishlash oson. Bundan tashqari 
sirka kislotasi bilan reaktsiyalarda agressiv bo’lgan vodorod xlorid ajralmaydi. Undan sanoat 
miqyosida eterifikatsiya reaktsiyasi yordamida polioksibirikmalar – uglevodlar, jumladan 
sellyuloza olish uchun foydalaniladi. 
AMIDLAR 
Amidlarning sintez usullari.
Amidlar ammiak kislotalar va uning hosilalaridan olinadi. 
Ularning ayrimlari quyida berilgan. 
Ko’p holatlarda laboratoriya sharoitida amidlar ammiak va xlorangidiridlarning (yoki 
kislota angidridlarining) ta’sirlashuvi orqali olinadi. Sanoatda esa arzon bo’lgan ammoniyli 
tuzlardan foydalaniladi. 
2. Ammoniy tuzlaridan olish
RCOOH + NH
3 
RCOO
–
NH
4
+
 
t
o 
RCONH
2 
 + H
2
O
 
Misol: 
n-C
17