Органик кимё фанидан Ўқув-услубий мажмуа

18-topshiriq.
YUqoridagi reaksiya mahsulotlarini nomlang. 
19-topshiriq.
Bu ikki izomerlar 
sis - trans
izomerlar bo’lishi mumkinmi? 
20-topshiriq.
Etilenni izobutan bilan alkillashda (kislota ishtirokida) neogeksan 
(CH
3
)
3
CCH
2
CH
3
emas, asosiy mahsulot sifatida 2,3-dimetilbutan hosil bo’lishini qanday tushuntirish mumkin.
21-topshiriq.
Peroksidlar ishtirokida yoki ultrabinafsha nurlar ta`sirada okten-1: 
a) CHCl
3 
bilan 
1,1,1-trixlornonan; b) CHBr
3 
bilan 1,1,3-tribromnonan; v) CBrCl
3 
bilan 1,1,1-trixlor-3-
bromnonan; g) H-S– CH
2
COOH (tioglikolkislota) bilan n-C
8
H
17
–S–CH
2
COOH; d) R–CHO 
al`degidlar bilan n-C
8
H
17
–CO–R ketonlar
hosil qilib ta`sirlashadi. Bu reaksiyalarning
mexanizmlarining barcha bosqchilarini yozing.
22-topshiriq.
Quyidagi polimerlarni hosil qilish mumkin bo’lgan monomerlarni tuzilish 
formulalarinin aniqlang. 
а
) 
орлон
(
тола
; 
мато
)
~
СН
2
–
С
H – CH
2 
– CH ~
CN
CN
б
) 
сарон
(
қадоқлаш плёнкаси
, 
қоплама
)
~
СН
2
–
СС
l
2
– CH
2 
– CCl
2
~
б
) 
тофлон
(
кимёвий барқарор материал
)
~
С
F
2
–
С
F
2
– CF
2 
– CF
2
~
23-topshiriq
. 
Allilradikalidastlabkibirikmaga o’tishimumkinmi? 
24-topshiriq:
Izobutilenning dimeri parchalanishi natijasida qanday birikmalar hosil bo’ladi? 
25-topshiriq.
Quyidagi birikmalarning tuzilish formulalarini yozing va IUPAC sistemasida 
nomlang
a) 
etilenbromid b) 
etilboridi 
v) 
brometilen 
 
g) etilenglikol
d) propilenglikol 
 
e) allilxlorid 
j) vinilbromid
z) propilenbromgidrin 
26-topshiriq.
Izobutilenni quyidagi reagenlar bilan ta`sirlashuvidan hosil bo’lishi kutilgan 
birikmalarning tuzilish formulalarini yozing. 
27-topshiriq.
H
2
SO
4
bilan birikish reaksiyasida quyidagi alken juftlaridan qaysi biri faol 
hisoblanadi. 
a) eten yoki propilen
 
 
b) etilen yoki vinilbromid 
v) propilen yoki buten-2 
 
 
 
g) buten-2 yoki izobutilen 
d) vinilxlorid yoki 1,2-dixloreten 

e) penten-1 yoki 2-metilbuten-1 
j) etilen yoki CH
2
=CHCOOH z)propilen 
yoki 
3,3,3-triftorpropen 
28-topshiriq.
Quyidagi alkenlarga 
HJ 
ning birikishidan hosil bo’luvchi birikmalarning tuzlishi 
formulalarni yozing va asosiy mahsulotlarni nomlang. 
a) 
buten-2 
b) 
penten-2 
 v) 
2-metil-buten-1 
g) 2-metilbuten-2 
 
d) 3-metilbuten-1 
e) vinilbromid 
j) 2,3-dimetilbuten-1
z) 2,4,4-trimetilpenten-2 
29-topshiriq.
Berilgan yonish issiqligidan foydalanib quyidagi birikmalarni barqarorligi ortib 
borish tartibida joylashtiring. 
a) buten-1 (649,8) , izobutilen (646,1) 

---

103 
b) 2-metilbuten-2 (801,7), trans-penten-2 (804,3) 
v) geksen-1 (964,3), 2,3-dimetilbuten-2 (958,3), 2-metilpenten-2 (959,3) 
g) barqarorlikni birikma tuzilishi orqali aytib berish mumkinmi? 
30-topshiriq.
6-Metilgepten-2ning formulasini yozing. Undagi vodorod atomlarining reaksion 
qobiliyatini o’sib borish tartibini raqamlar bilan belgilang.
31-topshiriq.
Metil spirti (
CH
3
OH
) erituvchiligida etilenga bromning birikishidan nafaqat etilen 
bromid, balki 
BrCH
2
CH
2
OCH
3
ham hosil qiladi. Nima uchunligini tushuntiring. Reaksiyaning 
barcha bosqichlarini yozing.
32-topshiriq.
Vodorodbromidnipropilenga 
erkinradikalbirikishmexanizmining 
barcha 
bosqichlariniyozing. 
33-topshiriq.
Quyidagi birikmalarni bir-biridan farqlash mumkin bo’lgan eng oddiy 
reaksiyalarini yozing. 
a) 2-xlorpentanva n-gepten
 
b) geksen-2 va uchlamchi-butilbromid
v) izobutanva izobutilen 
 
 
 
g) allilbromidva geksen-1 
d) uchlamchi-butil spirti va n-gepten
e) okten-1 va n-pentil spirti 
j) uchlamchi-pentil spirti va metiletilen 
z) n-propil va allil spirti (CH
2
=CHCH
2
OH) 
34-topshiriq.
Ozonolizidan quyidagi birikmalarni hosil qiluvchi alkenlarni tuzilish formulalarini 
aniqlang. 
a) CH
3
CH
2
CH
2
CHO va HCHO 
 
b) CH
3
CH(CH
3
)CHO va CH
3
CHO 
v) faqat CH
3
COCH
3
 
g) CH
3
CHO va HCHO va OHCCH
2
CHO 
d) ayni alkenlar KMnO
4 
ta`sirida qanday birikmalarni hosil qiladi. 
35-topshiriq. 
A
uglevodorod platina katalizatorligida 1 mol vodorod biriktirib n-geksan hosil 
qiladi. 
A
kaliy permanganat bilan maxsus sharoitlarda oksidlanganda uchta uglerod atomi 
saqlovchi bitta karbon kislota ajratib olindi. 
A
uglevodorodni aniqlang va barcha reaksiyalarni 
yozing. 
36-topshiriq.
Uglerod - uglerod qo’shbog’ saqlovchi qaysi birikmalar, qanday reagentlar 
ta`sirida quyidagi birikmalarni hosil qiladi: 
a)2-metil-2-brombutan b) 
3-xlor-2-metilpropen 
v)(CH
3
)
2
CHC(OH)(CH
3
)
2 
g) CH
3
CHCl
2
 
d)CH
2
BrCH
2
Cl e) 
CH
2
BrCHBrCOOH 
j)ClCH
2
CH(OH)CH
2
Cl z)ClCH
2
CH(Cl)CH
2
Cl