Orfografiya nima? Orfografiyaning asosiy imlo qoidalarini ayting

17. Qaysi so‘zlarda q tovushi x tarzida talaffuz etilsa ham,
q yoziladi?
A) oqim, bosqich, cho‘ziq B) so‘roq, oqibat, sog‘liq *C) taqsimot, maqsad, oqsil D) iqlim, ishqor, botqoq
18. Noto‘g‘ri yozilgan so‘zlarni aniqlang.
A) hayhot, halitdan, qittak, dabdurustdan B) xushhavo, xohish, qabihlik, cho‘chchaymoq C) mehr, qittay, qo‘biz, huda-behuda, ushshoq *D) hamrox, yahmalak, etiroz
19. Qaysi so‘zlarning imlosi noto‘g‘ri?
A) ta’magir, ta’qiqlamoq, yuvindixo‘r B) cholg‘u, halqum, talofat C) hasharot, obihayot, mahsi *D) suiiste’mol, shaddod, xokandoz
20. To‘g‘ri yozilgan so‘zni toping.
A) xushmuomala B) toshmehir C) seysmalogiya
*D) plastmasa

Savol va topshiriqlar

1. 
   Orfografiya nima? Orfografiyaning asosiy imlo qoidalarini ayting.
   

Orfografiya grekcha orphos («to`g`ri») va grapho («yozaman») so`zlaridan tashkil topgan bo`lib, «to`g`ri yozaman» degan ma’noni bildiradi.
Imlo qoidalari orfografiyaning fonetik, morfologik, shakliy, an’anaviy va differentsiya tamoyillari asosida ishlab chiqilgan. Fonetik va morfologik tamoyillar o`zbek orfografiyasining asosiy tamoyillaridir.

2. 
   Imlo qoidalari qanday tamoyillar asosida ishlab chiqiladi?
   

1995 yil 24 avgustda lotin grafikasi asosidagi o`zbek yozuvining imlosiga doir qoidalari tasdiqlandi. Bu imlo qoidalari quyidagi bo`limlardan tuzilgan:

1. 
   Ayrim harflar imlosi: unlilar imlosi, undoshlar imlosi.
   
2. 
   Asos va qo`shimchalar imlosi.
   
3. 
   Qo`shib yozish.
   
4. 
   Ajratib yozish.
   
5. 
   CHiziqcha bilan yozish.
   
6. 
   Bosh harflar bilan yozish.
   
7. 
   Ko`chirish qoidalari.
   

Ikki xil grafikaga asoslangan imlo qoidalari ayrim o`rinlari bilan farqlanadi. Imlo qoidalari orfografiyaning fonetik, morfologik, shakliy, an’anaviy va differentsiya tamoyillari asosida ishlab chiqilgan. Fonetik va morfologik tamoyillar o`zbek orfografiyasining asosiy tamoyillaridir.

3. 
   Harf va belgining farqini ayting. O‘zbek alifbosida nechta harf va nechta belgi bor?
   

Harf –bu o’zbek alifbosidagi alfabet hisoblanadi.
9 ta belgi mavjud –bular nuqta, vergul, nuqtali vergul, ikki nuqta, suroq, undov belgisi, qavs, qushtirnoq, tire.
O’zbek alifbosida 29 ta harf va 9ta belgi mavjud
4. Alfavit nima? Uning ahamiyatini ayting. O‘zbek yozuvining o‘ziga xos xususiyatlarini ayting.
5. Fonetik tamoyil asosida ishlab chiqilgan asosiy imlo qoidalarini va ularni imlo qoidalarining qaysi turiga kirishini ayting.