Orfografiya nima? Orfografiyaning asosiy imlo qoidalarini ayting

Savol va topshiriqlar


1. Orfografiya nima? Orfografiyaning asosiy imlo qoidalarini ayting.
2. Imlo qoidalari qanday tamoyillar asosida ishlab chiqiladi?
3. Harf va belgining farqini ayting. O‘zbek alifbosida nechta harf va nechta belgi bor?
4. Alfavit nima? Uning ahamiyatini ayting. O‘zbek yozuvining o‘ziga xos xususiyatlarini ayting.
5. Fonetik tamoyil asosida ishlab chiqilgan asosiy imlo qoidalarini va ularni imlo qoidalarining qaysi turiga kirishini ayting.
6. Morfologik tamoyilga asoslanadigan imlo qoidalarini ayting.
7. Shakliy an’anaviy (tarixiy an’anaviy) tamoyilga asoslanadigan imlo qoidalarini ayting.
8. Grafik tamoyil nimani belgilab beradi?
9.Orfoepiya (talaffuz) qoidalari haqida gapiring
10.Unlilar ofoepiyasihaqida nimarni bilasiz?
11. Ayrim undoshlar orfoepiyasi haqida gapiring.
1-ilova
”Jadvalli mashqlar to‘plami”dan uyga berilgan mashqlar so‘raladi. (Kitob shaklida mavjud).M.Hamroyev

1. 
   Orfografiya nima? Orfografiyaning asosiy imlo qoidalarini ayting.
   

Orfografiya grekcha orphos («to`g`ri») va grapho («yozaman») so`zlaridan tashkil topgan bo`lib, «to`g`ri yozaman» degan ma’noni bildiradi.
Imlo qoidalari orfografiyaning fonetik, morfologik, shakliy, an’anaviy va differentsiya tamoyillari asosida ishlab chiqilgan. Fonetik va morfologik tamoyillar o`zbek orfografiyasining asosiy tamoyillaridir.

2. 
   Imlo qoidalari qanday tamoyillar asosida ishlab chiqiladi?
   

1995 yil 24 avgustda lotin grafikasi asosidagi o`zbek yozuvining imlosiga doir qoidalari tasdiqlandi. Bu imlo qoidalari quyidagi bo`limlardan tuzilgan:

1. 
   Ayrim harflar imlosi: unlilar imlosi, undoshlar imlosi.
   
2. 
   Asos va qo`shimchalar imlosi.
   
3. 
   Qo`shib yozish.
   
4. 
   Ajratib yozish.
   
5. 
   Chiziqcha bilan yozish.
   
6. 
   Bosh harflar bilan yozish.
   
7. 
   Ko`cherish qoidalari.
   Ikki xil grafikaga asoslangan imlo qoidalari ayrim o`rinlari bilan farqlanadi. Imlo qoidalari orfografiyaning fonetik, morfologik, shakliy, an’anaviy va differentsiya tamoyillari asosida ishlab chiqilgan. Fonetik va morfologik tamoyillar o`zbek orfografiyasining asosiy tamoyillaridir.
   

3.