Oraliq nazorat ishi Paxta yetishtirishning ijtimoiy-iqtisodiy ahamiyati. Chigit ekiladigan maydonlarni shudgorlash va

Chigit ekiladigan maydonlarni shudgorlash vao’g’itlash. Yer to’g’ri ishlansa, chigit barvaqt unib chiqadi, o’simlik juda yaxshi o’sadi va rivojlanadi.

Ekishgacha bo’lgan davrda (kuzgi shudgorlash va ekish oldidan ishlash davri) yerni ishlashga qo’yiladigan asosiy talablar tuproqni yumshatish, yaxshilab donador qilish, ekinning o’suv davrida zichlashib qolgan haydalma qatlamning bor bo’yicha mayda tuproq agregatlariga bo’lib yuborish, begona o’t urug’i va qoldiqlarini, zararkunanda hamda kasallik qo’zg’atuvchilarni yo’qotish, yog’in-sochin suvini to’plash va saqlash, foydali mikroorganizmlar faoliyatini kuchaytirishdan iboratdir.

Yerni ishlash xo’jalikning, hatto, ayrim dalaning tuproq-iqlim sharoitlarini hisobga olib qat’iy tabaqalashtirilgan holda amalga oshirilishi lozim. Shu bilan birga barcha texnologik jarayolarini sifatli tashkil etish muhim ahamiyat kasb etadi.

O’z vaqtida sifatli qilingan kuzgi shudgor g’o’za hosildorligini oshirishda katta ahamiyatga ega.

Kuzda shudgor qilingan dalalarda yirik-yirik kesak va palaxsalar qishda vaqti-vaqti bilan goh muzlab, goh erib turishi natijasida erta ko’klamga borib mayda donador holga keladi. Qishda yer muzlaganda u zich mayda kesaklarni siqib, ular orasidagi bo’shliqni kengaytiradi, natijada tuproq shunday mayin tuzilish kasb etadiki, bunga hyech qanday sun’iy vositalar yordamida erishib bO’lmaydi.

Ko’p hollarda sug’oriladigan yerlar chimqirqarli yoki oldingi (chimqirqar) va ketingi (asosiy) korpuslarining kattaligi bir xilda bo’lgan qo’shyarusli pluglarda qilingan kuzgi shudgor eng yaxshi samara beradi. Buning boisi nimada?

Bu savolga javob berish uchun tuproq haydalma qatlamining texnologik xossalariga to’xtalib o’tishga to’g’ri keladi.

Haydalma qatlam xossalari bir-biriga o’xshamagan ikki ustki va ostki qavatdan iboratdir.

10-15 sm.li ustki qatlam (bedapoya bundan istisno) mustahkam emas, kukunlangan (to’zg’uvchan), zich bo’lib haydalganda ostki qatlamga qarama-qarshi o’laroq, uvalanmay, yirik-yirik kesak va palaxsalar ko’chadi. Bunga sabab tuproqning qatlamiga mexanik, kimyoviy va biologik omillar hamisha ta’sir etib turishidir.

Sug’organda va yog’ingarchilik bo’lganda tuproqning ustki qismini suv yuvadi. Daladan ko’pincha mollar yuradi, traktor, mashinalar o’tadi.

Ер майдонини тайёрлаш

1га ерга йил бошидан йил охиригача техник хизмат кœрсатишга тахминан 300кг ЁММ сарфланади







Намликни сақлаш, озиқ моддаларини тўплаш тупроқнинг ҳайдалма қатламини 35-40 см гача чуқурликда ҳайдалади




Кузги

шудгорлаш

Ерга экишдан аввал ишлов бериш




Ерни юмшатиш, катта кесакларни майдалаш ва ерни текислаш







Боронолаш ва ўғитлаш




Бороналаш 15-20 см чукурликда ва ўғитлаш N -30%, P-60%, K-50%.





Дискалаш,

чизеллаш

қатор ораларини ишлашда 30–40см чуқурликда культивацияланади




Культивация




Ерни текислаш учун ојир

мола бостирилади

Молалаш




Экиш

1га ерга тукли 45-60кг, туксиз 20-25кг уруғ сарфланади. 90 схема ва 60 схема бўйича экилади










6 марта культивация қилинади, 5марта эгат олинади, чеканка қилинади




Вегетация даври



1га ерга N - 215-240кг, P-145-65кг, K- 95-110кг. 4-5 маротаба суғорилади 1га ерга сув сарфи 6000-8000м³

ўғитлаш ва суғориш










Йиғим-терим даври

ҳосилдорлик аниқланади.







Дефолиация

Пахта теришдан олдин барглари тўкилади.







Пахта териш

Пахта ҳосили терилиб кейин гўзапоя йиғиб олинади.