O’quvuslubiy majmua magistratura barcha ta’lim yo’nalishlari uchun urganch-2020 Mundarija

Nаzоrаtuchunsаvоllаr:

1. Ilmiymuаmmо nimа?

2. Dissеrtацiyamаvzusinitаnlаshvа tаsdiqlаshtаrtibi.

3. Ilmiyizlаnishqаndаytаrtibdа оlibbоrilаdi?

4. Qаndаyilmiyishtugаllаngаnilmiyishhisоblаnаdi?

5. Ilmiyish аprоbацiyasidеgаndа nimаlаrnаzаrdа tutilаdi?

6. Ilmiyish аprоbацiyasiningshаklvа ko`rinishlаri.

7. Mаgistrlikdissеrtацiyasinihimоyaqilishtаrtibi.

8. O`zbеkistоn Rеspublikаsi Оliyvа O`rtа mахsustа`limvаzirligining «Mаgistrаturа to`g`risidаgiNizоm»idа mаgistrlikdissеrtацiyasigа qаndаytаlаblаrqo`yilgаn?

15-mavzu: Ilmiy izlanishda olimning ijtimoiy mas’uliyati.

Reja:

1. 
   Fanaksiologiyasivaetikasi
   
2. 
   Ilmiyfaoliyatme’yorlari. Fanetosi. Mertonfannormalarito‘g‘risida
   
3. 
   Ilmiytadqiqoterkinligivaolimmas’uliyati
   

Tayanch tushunchalar: Fan etikasi, fan etosi, olim mas’uliyati, fanning insonparvarlashuvi, ssientizm, antissientizm
Aksiologiya axio va logos so‘zlaridanolinganbo‘lib, qadriyatlarto‘g‘risidagita’limot, qadriyatshunoslikma’nolariniifodalaydi. Mazkuratamafanga 1902 yilifransuzfaylasufiP.Lamitomonidaniste’molgakiritilganyuAksiologiyaalohidafalsafiybilimsohasi.

Aynivaqtdaaksiologiyauyokibuijtimoiyhodisalargao‘zigaxosyondashuvhisoblanadi. Ma’lumki, insontomonidanyaratilganja’mimoddiyvama’naviyne’matlaruningjamiyatninghayotiuchunzarurbo‘lganja’minarsalarqadriyathisoblanadi. Fan- ijtimoiyongningmaxsusshakli, insonningolamhaqidagibilimlarimajmui. Ilmiybilimlar, fanjamiyattaraqqiyotivainsonkamolotiningmuhimomilihisoblanadi.Shuninguchunhaminsonvajamiyatgaxizmatqiladiganilmiybilimlar (fan) qadriyathisoblanadi.

Fan – qadriyat, chunkiubirinchidan, insonningolamgafaolmunosabatiniifodalaydi, insonvajamiyatintellektualsalohiyatirivojinita’minlaydi. Ikkinchidanfankashfiyotlari, ilmiybilimlarjamiyata’zolariningmaqsad – manfaatlarigaxizmatqiladi.

Maqsad-manfaatlaro‘znavbatidakishilarfaoliyatidanamoyonbo‘ladi. Insonjamiyata’zolari, ijtimoiyguruhlarningfaoliyatlariikkimaqsad (ezgulikyokiyovuzlik)kaxizmatqilishimumkin.Anaishuholfangafalsafiymunosabatdao‘zifodasinitopadi. Birtomondan, faninson, Insoniyatqo‘lgakiritganbuyukboylik, ilmiybilimlartizimi. Aynivaqtdafansohasidaqo‘lgakiritilganyutuqlar, kashfiyotlarjamiyatvainsongahamsalbiy, hamijobiyta’siro‘tkazishimumkin. Fanningjamiyatdagio‘rni. “Ujamiyatinsongaqaydarajadafoydaberyapti?”, “Ilmiyyangiliklardanyovuzmaqsadlardafoydalanishmumkinmi?”, “Bungayo‘lqo‘ymaslikuchunnimaqilmoqlozim” savollargajavobberishnitalabqiladi. Buholfanniqadriyatsifatidaob’ektivbaholashzaruratinikeltiribchiqaradi. Fangaqadriyatnuqtai-nazaridanmunosabat, fanningaxloqiyjihatlari” – fanaksiologiyasivaetikasidao‘zifodasinitopadi.

Fanaksiologiyasiningasosiymuammosiilmiybilishvaqadriyatorasidagimunosabatmasalasidir. Fan, ilmiybilishaxloqme’yorlarigaqaydarajadabog‘liq?”. Ilmiybilimlargaqo‘yiladiganaxloqiytalablarnimalardaniborat” kabimasalalar yechimifanaksiologiyasidao‘zifodasinitopadi.

Fanvaahloqtorasidagimunosabatmasalasifanshunoslikbilanshug‘ullanadiganolimlarniqiziqtiribkelgan. Ayrimlarfan, ilmiyfaoliyatningqadriyatlargahechqandayaloqasiyo‘q. Fanyangiliklaridanqandaymaqsadlardafoydalanishuniamaliyotgabevositatatbiqetadiganxodimlarzimmasigatushadi. Fanqadriyatganisbatanneytraldir, deganxulosagakelganlar. InglizfaylasufiDevidYum (1711-1176) fikrichadalillarhaqidagifikrlardannimabo‘lishilozimligihaqidaxulosakelibchiqmaydi.

TomasKunfandanormativtahliliyxulosalarvanormativme’yorlaro‘zarobir-biribilanbog‘lanibketgan. Ilmiybilishdagiratsionallikningbilimninginsonqo‘lgakiritganqadriyatekanliginiasoslaydi. Uningcha, olimshaxsiallaqandayabstrakttushunchaemas. Olimyangibilimlarnishakllantiradigan, programmalashtiradigankompyutermoslamaemas. Olim – tadqiqotchi, olim –ustoz, olim-o‘qituvchi. Olimekspertsifatidachinbilimlarniyolg‘ondanfarqlayoladi. Olim-ma’rifattarqatuvchi. Olim – jamoatarbobi. Uningzimmasidaolimlikmas’uliyatibilanbirqatorda, fuqarolikmas’uliyatihambor. Ujamiyatganisbatanneeytralbo‘laolmaydi.

Fanaksiologiyasi (etikasi)ningasosiymuammosiilmiybilishbilanqadriyatorasidagimunosabatnianiqlash.

Buo‘znavbatidailmiyizlanishgataalluqlimasalalar: a) ilmiybilishningmohiyati (maqsadi): b) ilmiybilish.

Fangaqadriyatyo‘nalishidagimunosabata) ilmiybilishdanko‘zdatutilganmaqsadni. B) ilmiytadqiqotvositalaridanqanday, qaymaqsaddafoydalanishniva v) uningmohiyati, hayotgatatbiqetishoqibatlarinihisobgaolishninazardatutadi.⁸⁹

Fanningmaqsadi – olamhaqidaob’ektivbilimlarnishakllantirish. Ilmiybilimlargazaruriyatjamiyattaraыыiyotidankelibchiыadivaijtimoiytaraqqiyot, insonkamolotigaxizmatqilmog‘ilozim. Shundayekan, fanyangiliklariijtimoiyjarayonlargaijobiyta’siretuvchiomilbo‘lmog‘ilozim. Fano‘zoldigazamonaviyharbiyqirg‘inqurollari (biologik – viruslar, shtammlar, insongamaqsadlita’siretish, psixotroppreparatlari) ishlabchiqarish, ulardanfoydalanish; atrof-muhit (tabiat)gazararkeltiradigantadbirlar (yadrovaboshqaharbiyqurollarnisinash)niamalgaoshirishmaqsadliqo‘ymaydi.

Fanaksiolgiyasi (etikasi) ilmiybilishvositalarinitanlashvaqo‘llashdanamoyonbo‘ladi. Masalan: biologik, tibbiyeksprimentlarjarayonidatajribaob’ektkishilarningazob-uqubatlari, sinovlarninghayotuchunxavfliturlaridano‘zinisoqitqilishengmuhimahloqiytalabhisoblanadi.

Buborada, YevropaKengashAssambleyasining 1996 yilnoyabrdaqabulqilgankonvensiyasi “Insonhuquqlarivabiomeditsina” debnomlanadi. Uningmoddalariaynanbiologiya, meditsinasohasiningahloqiymeyo’yorlarinio‘zidaaksettirgan: Insonuchunyaxshilikjamiyatvainsonmanfaatlaridanustun “” (Konvensiya 2-moddasi). Harqandaybiotibbiytadqiqotfaqatma’lumshartlargaamalqilingantaqdirdaginaamalgaoshirishimumkin. Bueksperimentninginsongazararkeltirmasligihaqidagiasosliilmiyaxborotgaegalikvabemorningroziligi (5-modda).

Bunafaqateksperimentalgruppaa’zolariinsonlargatajribatortilganvatajribao‘tkazuvchieksperimentatorlarga, balkihayvonlargamunosabatgahamtaalluqli.

Ilmiytadqiqotlargasarflanadiganmablag‘larmasalasigahamdahldor.

Fanetikasitalablariilmiyfaolyaitnatijalarivaularnijamiyathayotigatatbiqetishamaliyotibilano‘zarobog‘liq. Ilmiyizlanishbilanshug‘ullanuvchiolimqo‘lgakiritgannatijalarivauningoqibatlariuchunmas’ul. Bu yerdaasosiymasalaolimningo‘zilmiyg‘oyalariningqandayoqibatlargaolibkelishinioldindanko‘rabilishdao‘zfaoliyatioqibatlariniko‘rabilish- olimningjamiyatoldidagimas’uliyatihisoblanadi.⁹⁰

Fanaksiologiyasiilmiyfaoliyatmohiyatinichuquranglashnitaqazoetadi. Umumanfano‘z-o‘zichayaxshilikmi, ezgulikmi? Jamiyattaraqqiyotidafanningo‘rniqandaybo‘lmog‘ilozim. Ilm –fandagio‘zgarishlarjamiyatgata’sirioqibatlariniko‘rabilyapmizmi? Kabibir-biridanmurakkab, chigalsavollarso‘nggipaytlardafanningijtimoiy-gumanistikmohiyatigae’tiborningkuchayibborayotganidandalolatberadi. AkademikV.Vernadskiy “Fanhaqida” asaridabuhaqdashundaydebyozganedi: “Olimningo‘zidanvahayotdanqoniqmasligitoboraortibbormoqda. Fanningahloqiytomonlaritoborako‘proqqiziqishuyg‘otmoqda. Buholbilanhisoblashmaslikmumkinemas”.

Fanningahloiyjihatlariningmuhimtomonini “fanetosi” tashkiletadi. Fanetosi – bufandagiahloqiynormalar. Fanetositushunchasimuayyanilmiyjamoatchiliktomonidanqabulqilingan, olim (tadqiqotchi)ningxulq-atvorinibelgilaydiganaxloqiyme’yorlamajmuiniifodalaydi.

Fangaaksiologikyondashuvdvfanetikasidao‘zifodasinitopadi. Fanetikasiilmiybilishningaxloqiyme’yolari, fanvaahloqiymunosabatlarinitatbiqetadi. Fanetikasivaaksiologiyasiningboshmuammosi – ilmiybilimbilanqadriyatorasidagialoqadorlik. Bumuammoni yechimi. Fan – qadriyatmi? Undagiyangiliklar, kashfiyotlarningijtimoiytaraqqiyotgata’sirinihardoimhamijobiybaholayolamizmi? degansavollargajavobberishnitalabetadi. Shundankelibchiqqanholafanaksiologiyasivaetikasifanvajamiyataloqadorliginio‘zidaaksettiradigan – haqiqatvaezgulik, haqiqatvago‘zallik, fanvahokimiyat, ilmiyijoderkinligivaolimmas’uliyati, fantaraqqiyotiimkoniyatlarivachegaralarikabiziddiyatlarning yechimyo‘llarinitatqiqetadi.

Yuqoridagifikrlardankelibholdafanetikasi

a) Fan-qadriyat

b) ilmiyfaoliyat

v) ilmiybilim

g) vaolimmas’uliyatimasalalarinitatqiqetishyubilanshug‘ullanadi, deganxulosagakelishjoiz.

Fan – qadriyat. Ukattailmiysalohiyatni, ijodiykuch-qudratnibirlashtiradi, millat, xalqdunyoqarashinishakllantiradi, uningdoirasidata’lim-tarbiya, axloqmeyo’rlariishlabchiqiladi.

Fan – faoliyat. Uinsonma’naviyfaolyaitiningengmurakkabko‘rinishi- ilmiytadqiqotfaolyati. Ilmiytadqiqot (zlanish) tadqiqotchioldigamuayyantalablarniqo‘yadi:

• 
  Ilmiyfaoliyattadqiqotchidanhamintellektual, hamruhiytayyorgarliknitalabetadi.
  
• 
  Ilmiytadqiqot- ob’ektivbilimlarnihosilqilishgava – bubilimlarniilmiyjamoatchilikningqabulqilishgayo‘naltirilganbo‘lmog‘ilozim.
  

ButalabniAristotelning “Platon – meningdo‘stim, lekinhaqiqtqimmatliroq” hikmatliso‘zlaribilanifodalashmumkin.

• 
  Bilimsifatjihatdanyangivaasoslanganbo‘lishikerak.
  
• 
  Uningchinliginitekshirishimkoniyatlariningmavjudligi. Butadqiqotchidanhammaxsusilmiytayyorgarlikni, hamfanmetodologiyasinichuqurbilishnitalabetadi.
  

Bundafanningmuayyanichkitalab, tamoyillarigarioyaetishtalabqilinadi. NorvegiyalikolimG.Skirbekkbutalablarnishundayifodalaydi: a) haqiqatniizla! B) noo‘rinfikrlar, bema’nilikdanqoch; v) fikringnianiqifodala! G) o‘ztaxminlargniilojiborichatekshir, asosla!

AlbertEynshteyn “Fanqasri – ko‘pmurakabimorat. Undagikishilarxilma-xil, ularnibu yerga yetaklaganma’naviyomillarhamxilma-xil. Birxilodamlargafanbilanshug‘ullanish – iftixor. Shufaoliyattufayliularo‘zhayotlarinito‘la, mukammalhisoblaydilarvao‘zshuhratparastlikmanfaatlariniqondiradilar.”

Shundaykishilarborki, ularbuqasrdao‘zaqliysalohiyatlarinimayda-chuyda, tormaqsadlaryo‘lidasarflaydilar. Agarxudoyuborganfarishtaularniquvganikelganidabormi, qasranchayinbo‘shabqolardi. Lekinundabiribirma’lumodamlarqolganbo‘lardi” debyozganidanihoyatlihaqliedi.⁹¹

Fanningahloqiyjihatlariilmiyizlanishdagiaqlvaahloqiylik, olimningilmiybilishdanko‘zdatutganmaqsadi, ahloqiyqadriyatlarvaolimningmas’uliyatidao‘zifodasinitopadi.

Fanetikasivaaksiologiyasiolimdanilmiybilimlarniqo‘lgakiritishdamuayyanahloqiynormalargarioyaqilishnitalabetadi.

Fangaqo‘yiladigantalablarfanetosidao‘zifodasinitopadi. Fanetosi- muayyanilmiyjamoatchiliktomonidanqabulqilinganolimningxulq-atvorinibelgilaydiganme’yorlarmajmui.

InglizolimiR.Mertonolimlarorasidaavloddanavlodgao‘tadigan, fankishisiuchunzarurbo‘lganqadriyatlarvame’yorlarni “fanetosi” tushunchasidaifodalaydi. Uo‘zining “Fanningme’yoriytarkibi (1942) nomliasaridafanmazmunito‘rtqadriyatasosidaqurilmog‘ilozimligini, ulardabilimgaqo‘yiladigantalablar: a) universallik; b) umumiylik; v) haqiqatnibeg‘arazizlash, beminnatlik, manfaatningyo‘qligivag) skeptitsizmdaniboratbo‘lmog‘ilozimliginita’kidlaydi⁹².

Universalliktalabi: fanningmaqsadi- olamdaginarsavahodisalarningmohiyatinianiqlash, qonunlarniochish. Butalabdaolamdaginarsavahodisalarorasidagiengumumiy, ichkialoqalarniaksettirishlozimligi; bubilim (qonun, nazariya)lardao‘zifodasinitopishiifodalangan. Ularshuninguchunhamuniversallikmohiyatinikasbetadi. Tadqiqotchiolamdaginarsavahodisalarniob’ektivjarayonlarsifatidao‘rganadivashuasosdaqo‘lgakiritilganbilimumumanshutipdagibarchahodisalarnitushuntiradi, ularningqonuniyatlarinianiqlaydi. Aynichoqdabubilimlarob’ektivbilimlarbo‘lganiuchunhamularningchinliginimaxsususullarbilantekshirishmumkin.Bubilimlardanmuayyanhodisalarturkumigaxosqonunlardao‘zifodasinitopadivaularyordamidaolamnitushunishmumkinbo‘ladi.

Umumiyliktalabi. Garchibilimtadqiqotchi (olim) ijodiyfaoliyatiningmahsulibo‘lsa-daaynivaqtdabubilimyolg‘izolimgategishliemas. Bilim-jamiyat, xalqmulkihisoblanadi.

Ilmiyizlanishjamiyathayotivataraqqiyotizaruriyatijamiyattalablaridankelibchiqadi.

Shundayekan, haqiqatnibeg‘arazizlash, hechqandayshaxsiymanfaatniqo‘llamaslikolimfaoliyatiningbirlamchivaasosiyaxloqiymezonibo‘lmog‘ikerak.

Skeptitsizm. Muammobo‘yichatadqiqotolibborganolimlarningilmiyizlanishlarigahurmatbilanqarashvauningnatijalarinixolisonatanqidiytahlilqilish, harqandaybilimgashubhabilanqarash. Bubilimlarrivojinita’minlashgaxizmatqiladi.

Fanetosiolimlarningkasbiyfaoliyatvaxulq-atvorigaqo‘yiladiganasosiytalablarmajmuihisoblanadi. Ulargarioyaqilishyokiularnihisobgaolmaslik (mensimaslik) olimmas’uliyatidao‘zifodasinitopadi.

Mas’uliyat –ijtimoiyahamiyatliburchvavazifalarningbajarilishi, uningoqibatigajavobgarliknihisetish, anglash.

Olimmas’uliyati: a) kasbiyvab) ijtimoiymas’uliyatko‘rinishlaridanamoyonbo‘ladi. YirikolimV.I.Vernadskiyolimlaro‘zilmiyizlanishlarioqibatlaridanko‘zyummasliklari, ularilmiytadqiqotoqibatlariuchunmas’ulekanliginiunutmasliklarilozimliginiqat’iyta’kidlaganedi.⁹³

Fan (ilmiybilimlar)ningahloqiymotivlarinito‘g‘rianglasholimningijtimoiymas’uliyatidanamoyonbo‘ladi. Dastlabfantaraqqiyoti, ilmiybilimlardoimoezgulikkaxizmatqilishgaodamlarishonaredilar, deydiN.Boro‘zesdaliklarida. Lekinavgust 1945 yiliikkinchijahonurushifashizmustidang‘alababilanyakunlanganbirdavrdaYaponshahardaridasinabko‘rilganyadroqurolifanhardoimhamezgulikkaxizsatqilavermasliginiyaqqolko‘rsatdi. Buhololimlarnio‘zilmiyizlanishlarinimagaolibborishimumkinliginio‘ylashgamajburqildi. UranningparchalanishinikashfqilganolimOttoGanXirosimadaatombombasiportlatilganidanxabardorbo‘lgankeyintinchliginiyo‘qotgan, kechalariuxlamaychiqqan, xattoo‘z-o‘zinio‘ldirishgaqarorqilganihaqidama’lumotlarbor. Ko‘pchilikolimlarvodorodbombasiustidaisholibborishdanboshtortganlarima’lum. Axloqiymas’ullikmasalasiyangifansohalariningyuzagakelishibilanyanahamkeskinqo‘yilaboshlandi. Bungagenmuhandisliginingrivojibilanbog‘liqmuammolarmisolbo‘laoladi.⁹⁴

Ilmiyijoderkinligiaslidadavlathokimiyativafanorasidagio‘zaromunosabatdankelibchiqadi. Ilmiybilishdaolimlarijtimoiymas’ulliginingtoboraortibborishijahonmiqyosidagloballashuvjarayonlaritoborakeskintusolayotganhozirgidavrxususiyatihisoblanadi.

Ahloqiyme’yorlarahamiyatiningtoboraortibborishiayrimilmiyyo‘nalishlardagitadqiqotlarnicheklashdao‘zifodasinitopmoqda. Bungagenmuhandisligi, tibbiyotilmigadoirayrimtadqiqotmavzularimisolbo‘laoladi.

Fan, uningyangiliklarigamunosabattoborao‘zgaribbormoqda, chunkifansofilmiybilimasosigaquriladi, ushak-shubhasizqadriyat,jamiyatga, insonvainsoniyatmuammolariganisbatanneytral (tamomilamustaqil), uningsiyosatga, ma’naviyatga, qadriyatlargahechqandayaloqasiyo‘qqabilidagiqarashlarhayotdao‘zisbotinitopmadi. Gapshundaki, jamiyatmoddiyvama’naviyomillarninguzviybirligidaniboratyaxlitijtimoiytizim. Butizimningbarchaelementlari (iqtisodvasiyosat, fanvaijtimoiyhayot) o‘zarobir-biribilanchambarchasbog‘langanvao‘zarota’sirvaaksta’sirda.

Fanshumurakkabijtimoiytizimningtarkibivaujamiyattaraqqiyotinita’minlashilozimbo‘lganijtimoiyongshakli. Ujamiyatgafaolta’sirko‘rsatganisingarijamiyat, ijtimoiy-siyosiy, ma’naviyomillar, ijtimoiyjarayonlarilmiybilimlarshakllanishiningmuhimomilihisoblanadi. Fanfaqatilmiybilimlarningo‘ziginaemas, uinson (olimshaxsi)ningonglifaoliyatihamdir. Olimshaxsi, uningxulq-atvori, faoliyatida, uyashaganijtimoiymuhit, muayyandavrqadriyatlarinamoyonbo‘ladi. Shumuhitgaxosqadriyatlar – insonparvarlik, xalq, jamiyatmanfaatlariyo‘lidaxizmatqilish, tanloverkinligikabiqadriyatlarolimshaxsidao‘zifodasinitopadi. Mazkurmuhitbag‘ridashakllanganehtiyojvamanfaatlaruningilmiyfaoliyatiuchunasoshisoblanadi.

Olimlarningijtimoiymas’uliyatiningortibboruvi XXasroxirivahozirgidavrdatabiiy-ilmiyvatexnikbilimlarninginsonparvarlashuvidao‘zifodasinitopdi.

Fikrerkinligivaolimmas’uliyatimuammosixilmaxilfikrlarningshakllanishigasababbo‘ldi. Ayrimlarilmiytadqiqotlaruchunhechqandayto‘siqbo‘lmasligilozim, debhisoblasalar, boshqalarfanalbattadavlattomonidanboshqarilmlg‘ilozim, deganfikrniilgarisurganlar.

Buboradahozirdafanoldidako‘ndalangbo‘libturganasosiymuammo “Bizganimaqilishimizgayo‘lqo‘ymaydi?, “Nimadanbizo‘zimiznitiyishimizlozim” kabisavollarorqaliifodalashmumkin. Bundanfantaraqqiyotiningmuhimligigashak-shubhayo‘qvabo‘lishihammumkinemas. Lekinilmiyizlanishlarchegarasinianiqlashvaqtikeldi, deganxulosakelibchiqadi. Buchegarainson, insoniyatningmanfaatlaribilanbevositabog‘liqvatabiatbilanjamiyataloqadorligigabevositataalluqli. Ilmiybilimlarningamaliyotgatatbiqitabiat-jamiyatsunosabatlarigasalbiyta’sirko‘rsatishimumkin. Buesao‘znavbatidadunyoning, insonningungata’siriniinobatgaoladigan “yangicha” modeliniilmiyasoslashzaruratinikeltiribchiqarmoqda. Rimklubinazariyotchilariningdunyoning “yangimodeli”dainsonomiliningo‘rni, fan- texnikataraqqiyotigumanizmmaqsadlaridankelibchiqmog‘ilozim, deganasosliqarashlariijtimoiyzaruratvaolimmas’uliyatimuammosinihaletishningo‘zigaxosyangiyo‘libo‘lsa, ajabemas.

Xulosa:

Fanjamiyattalablarinio‘zidaaksettiradivauningtaraqqiyotigabevositata’sirko‘rsatadi. Jamiyattaraqqiyotidainsonvainsoniyatmanfaatlariningo‘rniuningtoborainsonparvarlashuvinitaqazoetadi. Insonparvarliktamoyillariningustivorligijamiyathayotiningbarchatomonlaridashujumladanfantaraqqiyotidahamo‘zifodasinitopmog‘ilozimligifanaksiologiyasivaetikasidao‘zifodasinitopadi.