O‘quvchilarni kasb-hunarga yo‘naltirish va psixologik-pedagogik

7. O‘zingizni omadli odamlar, omad keltiradigan narsalar bilan qurshab oling. Kamchiliklardan uzoqlashing. O‘zingizni noumidlik va muvaffaqiyasizliklardan himoya qiling.
8. Muvaffaqiyatsizliklarga to‘g‘ri munosabatda bo‘ling.
O‘z qo‘rquvingiz, tortinchoqligingiz, shubhalaringizni yengib o‘tib, takrorlang: “Men uddalayman! Va men muvaffaqiyatga erishaman, chunki men o‘zimga ishonaman!”


“Bir donishmand keksayib o‘ziga munosib izdoshni topish uchun barcha shogirdlarini to‘pladi va shunday dedi: "Sizlardan birortangiz mana shu devordagi ulkan, og‘ir eshikni ochib berolasizmi?" Ba’zi talabalar muammoni hal qilib bo‘lmaydigan deb topib, darhol taslim bo‘lishdi. Boshqa talabalar hali ham eshikni o‘rganishga qaror qilishdi, uni sinchkovlik bilan tekshirishdi, bu yerda qanday asboblardan foydalanish mumkinligi haqida gaplashdilar va oxirida bu muammoni hal qilib bo‘lmaydi degan xulosaga kelishdi. Va faqat bitta shogird eshik oldiga bordi va uni diqqat bilan o‘rganib chiqdi. Eshik biroz ochiq edi, qolganlar uni mahkam yopilgan deb o‘ylashdi. Talaba eshikni itargan edi u osonlikcha ochildi. Donishmand o‘ziga izdosh topdi. U boshqa talabalarga o‘girilib, shunday dedi ... "

Sizningcha, donishmand nima degan?

Donishmand so‘zlari:

• 
  “Hayotda muvaffaqiyat nimaga olib keladi, aziz o‘quvchilarim?
  
• 
  Birinchidan, hayotning o‘zi muvaffaqiyat.
  
• 
  Ikkinchidan, muvaffaqiyat shoshilmaslik.
  
• 
  Uchinchidan, qaror qabul qilishga tayyor bo‘ling.
  
• 
  To‘rtinchidan, qaror qabul qilinganligi sababli chekinishga urinmang.
  
• 
  Beshinchidan, kuchingiz va g‘ayratingizni ayamang.
  
• 
  Va shunchaki bu hayotda xato qilishdan qo‘rqmang. "
  

Ho‘sh u nima dedi, siz nima deb o‘ylaysiz?
“Ammo men…” mashqi.
Maqsad: o‘z shaxsiyatining resurslarini tushunish, o‘z-o‘zini rivojlantirish uchun imkoniyatlar yaratish.
Ideal odamlar yo‘q, barchamizda o‘z kamchiliklarimiz yoki fazilatlarimiz bor. Endi bir varaq qog‘ozni oling va sizning fikringizcha, sizdagi kamchiliklar yoki o‘zingiz yoqtirmaydigan narsalarni yozing. “Men”so‘zidan boshlab, ularni yozing. Nima uchun bularni kamchiliklar deb o‘ylaysiz? Ular sizga qanday to‘sqinlik qiladi? Va endi har bir jumlani so‘zlar bilan davom eting: “lekin men ...
Munozara: sizning kamchiliklaringizni qanday qilib bartaraf etish mumkin? Biz yoqtirmaydigan hamma narsa kamchiliklarmi? Nima uchun?
“Bog‘liqlik darajasi” so‘rovnomasi

Ikki do‘st bitta oliygohga kirishdi. Biri-kasb egallash, ikkinchisi-armiyaga tushmaslik maqsadida. Tashqi ko‘rinishdan ular bir xil sharoitda, lekin ichki tomondan har xil: birinchisi nimagadir intilmoqda, ikkinchisi nimadandir qochmoqda. Sizningcha, muvaffaqiyatga erishishning eng yaxshi imkoniyati kimda?

Bizning harakatlarimiz biror narsaga erishish istagi bilan belgilanadimi yoki biror narsa bilanmi? Psixologiyada bu “Muvaffaqiyatizlikdan qochish motivasiyasi” va “muvaffaqiyatga erishish motivasiyasi” deb ataladi. Yutuqqa erishish motivasiyasi-ayrim faoliyatda – sport, san’at, fan, hunarda yuqori natijaga erishish istagi esa ko‘p jihatdan kasbiy muvaffaqiyatni belgilaydi.
Muvaffaqiyatga erishish motivasiyasi biror narsaga bog‘liqlik darajasi bilan bog‘liq bo‘lib, mashhur olim Uilyam Jeyms tomonidan keltirilgan “baxt formulasining”muhim elementi hisoblanadi.
Muvaffaqiyat - bog‘langanlik darajasi o‘z-o‘zini baholash bo‘lib, o‘zini baholash, bog‘liqlik darajasi – inson o‘z oldiga qo‘ygan maqsadni tashkil etadi.
Bog‘liqlik darajasi real bo‘lishi mumkin, ya’ni shaxsning imkoniyati va qobiliyatlariga mos yoki haqiqatdan yiroq bo‘lishi mumkin.