O’quvchi savodxonligini oshirishda bayon turlarining ahamiyati risqiyeva Saboxat– jdpi ta`lim va tarbiyasi nazariyasi va metodikasi (boshlang`ich ta`lim) 1- kurs magistranti Annotatsiya

O’QUVCHI SAVODXONLIGINI OSHIRISHDA BAYON TURLARINING AHAMIYATI
Risqiyeva Saboxat– JDPI Ta`lim va tarbiyasi nazariyasi va metodikasi (boshlang`ich ta`lim) 1- kurs magistranti
Annotatsiya
Ushbu maqolada maktab ta’limida mantiqiy fikrlash va nutq o’stirishda bayon turlarining ahamiyati haqida fikr yuritiladi.
Аннотация
В данной статье рассматривается значение типов высказываний в развитии логического мышления и речи в школьном обучении.
Annotation
This article discusses the importance of statement types in the development of logical thinking and speech in school education.
Kalit so’zlar: bayon, nutq o’stirish, ta’lim, matn, mulohaza, uslub, risola, ijodiy yondashuv.
Ключевые слова: описание, развитие речи, образование, текст, рецензия, стиль, брошюра, творческий подход.
Keywords: narration, speech development, education, text, reflection, style, brochure, creative approach.
O`zbek tili o`qitish metodikasi fani ta`limning turli bosqchlarida tilning nazariy va amaliy tomonlarini o`rganishning o`ziga xos xususiyatlarini tadqiq etishi bilan muhim ahamiyat kasb etadi.
Bayon o`rta maktab ta`lim-tarbiya tizimida nutq o`stirish vositasi sifatida g’oyat muhim o`rin tutadi. U yozma ishning asosiy turlaridan biri bo`lib, asar yoki undan olingan parcha mazmunini o`quvchi tomonidan «o`z so`zi» - o`ziga xos uslubi asosida izchil, savodli qayta bayon etishni taqozo etadi.
a) matnga yaqinlashtirib bayon yozish
Matnga yaqinlashtirib bayon yozish. Bunda muallifga xos so`z va iboralardan foydalanish talab qilinadi. Buning uchun badiiy til xususiyati bilan ajralib turadigan asarlar tavsiya etiladi. Bunday matn yuzasidan bayon yozishdan oldin o`quvchilar muallifning har bir fikri, iborasi va uslubini aniq tushunib olishi va uni o`z bayonida qo`llashi zarur.
Matnga yaqinlashtirib yozilgan bayonda muallif fikrini o`quvchi o`z so`zi bilan bayon etishi mumkin, biroq eng muhimi muallif ko`llagan so`z va iboralardan yozma nutqda keng foydalanishi zarur. Bu o`quvchi lug’at boyligini oshiradi va faollashtiradi, iboralardan ijodiy foydalanishni o`rganadi. Buning uchun matn xajmi uncha katta bo`lmasligi kerak.