O'quv yordami K. A. Yurkov, L. N. Lyadova, A. V. Xlyzov, G. V. Klimov

Pul mablag'larini o'tkazish uchun
so'rov va operatsiya natijasi
Mahsulot yoki xizmatga buyurtma berish
– imzo bilan CyberCash serveriga ma’lumotlarni uzatish
2. CyberCash dasturi elektron pullarni qayta ishlaydi va o'tkazadi (agar
ushbu dastur xaridor uchun mavjud bo'lmasa, uni Internetdan yuklab
olish tavsiya etiladi):
– sotuvchi uzatilgan ma’lumotlarning yaxlitligini tekshiradi, lekin ayni
paytda xaridorning kredit kartasi ma’lumotlarini o‘z ichiga olgan
ma’lumotlar shifrlanmagan;
1. Savdogarning veb-saytida taklif qilinadigan tovarlar yoki xizmatlarni
tanlash va CyberCash dasturini faollashtirish (elektron do'kon dasturiy
ta'minoti bilan ishlashda mavjud bo'lgan maxsus "To'lash" tugmasidan
foydalanish).
- zarur tekshiruvlar o'tkaziladi va agar ular muvaffaqiyatli yakunlangan
bo'lsa, xaridorning kredit kartasidagi ma'lumotlar shifrlangan;
sotuvchiga jo'natish;
Ushbu tizimdagi tovarlarni sotib olish va to'lash (avval kredit kartani sotib
olish kerak) quyidagi sxema bo'yicha amalga oshiriladi (12-rasm):
sotuvchi;
– moliyaviy axborotni shifrlash, uning imzosi va
Sotuvchi
Xaridor
o'tkazish bilan bog'liq
operatsiyalarni amalga oshiradi
Qayta ishlash serveri
CyberCash
12-rasm. CyberCash to'lov tizimining arxitekturasi
43
Machine Translated by Google

---

Bank bo'limi quyidagi funktsiyalarni bajaradi:
- agar o'tkazilgan tekshirishlar natijalari aniq bo'lsa
ÿ tizim foydalanuvchilari – bank mijozlarini ro‘yxatga olish;
ijobiy bo'lsa, mablag'lar xaridorning hisobidan yetkazib
beruvchining hisob raqamiga o'tkaziladi va sotuvchiga
muvaffaqiyatli yakunlanganligi haqida xabar beriladi.
ÿ ro‘yxatdan o‘tgan foydalanuvchilarning (bank mijozlari)
so‘rovlarini ko‘rib chiqish;
to'lov.
– xaridorning kredit kartasi haqidagi ma’lumotlar ushbu turdagi
kredit kartalarga xizmat ko‘rsatuvchi protsessing kompaniyasi
serveriga yuboriladi;
ÿ mijozlarning bank tizimida saqlanadigan hisobvaraqlari
to‘g‘risidagi ma’lumotlarga kirishni tashkil etish va mijozlar
talabiga binoan ma’lumotlarni uzatish uchun (mijoz
hisobvarag‘idan ko‘chirmalar, valyuta kurslari, joriy xizmat
ko‘rsatish shartlari, joriy hisobvaraq holati va mijoz tomonidan
allaqachon berilgan obunalar haqidagi ma’lumotlar) va
hammasi bank tomonidan taqdim etiladi)
Bank hisoblari va kredit kartalari egalari o'z hisoblarini operativ
boshqarish muammosiga duch kelishadi. Mijozlarga masofaviy bank
xizmatlarini ko'rsatishning mahalliy tizimlari mavjud. Bunday tizimlardan
biri keng funksiyali (hisobvaraqlardagi mablag‘lar harakati to‘g‘risidagi
ma’lumotlar, valyuta kurslari, moliyaviy boshqaruv va h.k.) va axborot
xavfsizligining yuqori darajasiga ega bo‘lgan tizim – Decart Home Bank
(Decart Home Bank) kompaniyalari " IT, Arsenal va MO PNIEI). Tizim
Internet tarmog'idan foydalangan holda bank operatsiyalarini amalga
oshirish imkonini beradi. Decart Home Bank tizimi mijoz qismidan
(Mijozning Internet tarmog‘iga ulangan ish joyida Dekart dasturi
o‘rnatilgan) va bank qismidan iborat (13-rasm).
- ishlov berish serveri tomonidan ma'lumotlarni yakuniy
tekshirish (kredit karta raqamini tekshirish, xaridorning
hisobvarag'ida so'ralgan summaning mavjudligi va boshqalar);
44
Machine Translated by Google

---