O‘quv yilida umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 9-sinf o‘quvchilari uchun geografiya fanidan bosqichli imtihon materiallari va ularning javoblari

«Anklav davlat» va «Kooperatsiya» atamalarining mazmun-mohiyatini tushuntiring.

1. 
   Anklav (lotincha: inclavatus – „yopiq“ va „clavis“ – „kalit“) – boshqa davlat hududdagi yer.
   

Anklav (frans. enclave, lot. inclavare – qulflab olish) – bir davlatning hamma tomondan boshqa davlat hududi bilan oʻrab olingan hududi yoki hududining bir qismi. Masalan, Lesoto davlati JAR hududidagi anklav hisoblanadi. Agar anklav dengizga tutash boʻlsa, u yarim anklav deb ataladi.
Bironta davlat hududi bilan o'ralgan va boshqa davlatlar yoki dengiz suvlari bilan chegaraga ega emas. Bunday geografik joylashuvga ega davlatlar anklav davlatlar deb ataladi.

2. 
   Kooperatsiya (lot. cooperatio — hamkorlik, birgalikda ishlash) — 1) jismoniy shaxslarning birgalikda tadbirkorlik faoliyatini olib borish uchun ixtiyoriylik asosida birlashuvi; 2) ikki yoki bir necha mamlakatlarning xorijiy sheriklar ishtirokida qoʻshma yoki oʻzaro muvofiklashtirilgan ishlab chiqarishni tashkil etishining universal shakli.
   

Kooperativlashuv (hamkorlik) - tayyor mahsulot tayyorlashda bir qancha korxona qatnashadigan ishlab chiqarish shakli.

3. Jahonning siyosiy xaritasidan Yevropadagi yarim orol davlatlarini ko’rsating. Ushbu davlatlarning poytaxtlaridan qaysi birida Quyosh qolganlariga nisbatan keyin botadi? Ushbu shaharning geografik koordinatalarini aniqlang.

Yevropadagi yarimorol mamlakatlarga Norvegiya, Shvetsiya, Daniya, Ispaniya, Portugaliya, Italiya, Gretsiya, Albaniya, Bolgariya va boshqalar.
Mazkur davlatlarning ichida keltirilgan Portugaliya davlatining poytaxti Lissabon shahrida qolgan davlat poytaxtlariga nisbatan quyosh keyin botadi.
Lissabon shahrining geografik koordinatasi.

1. 
   39^o (38.72) janubiy kenglik.
   
2. 
   9^o (9.14) g’arbiy uzoqlik.
   

8.