o`quv yili 230-maktabning 1-«V»-sinf o`qituvchisi Mavlyanova Dilfuzaning

2016-2017 – o`quv yili

230-maktabning 1-«V»-sinf

o`qituvchisi Mavlyanova Dilfuzaning

«Alifbe bayrami» ishlanmasi

``Alifbe bayrami’’ ishlanmasi.

Maktab zali o`rmon ko`rinishida bezatilgan.Archalar….Voqea 31.12 dan 1.01 ga o`tar kechasi yuz beradi.Atrof jim-jit va qorong`u.

Ertakchi momo: Assalomu alaykum, azizlarim. Bugun men sizlarga juda qiziq bir ertak aytib bermoqchiman.Bu voqea yangi yil arafasida 31.12 dan 1.01 ga o`tar kechasi yuz beribdi.Qorbobo bilan qorqiz o`rmondan bolajonlarga sovg`a axtarib yutishgan ekan.Birdan ….

(Ertakchi momo chiqib ketadi,yengil musiqa yangrab sahnaga Qorbobo va Qorqiz kirib keladilar).

Qorbobo: (xirgoyi qilib chiqadi)

Xayr ,xayr eski yil,

Xursand qilding bizlarni.

«4» va «5» la siylading

Yaxshi o`g`il –qizlarni.

(Qorqiz esa qo`lida qopchasi bilan boboning oldiga chiqib keladi, u yoq bu yoqqa qarab bolalar uchun sovg`alarni qopchasiga soladi).

Qorqiz : lye,bobojon ,kimdir yig`layaptimi ?

Qorbobo: Yo`g`-ey ,shunday kunda kim ham yig`lashi mumkin .Axir bugun yangi yil kiradigan kechaku.

Qorqiz: Quloq soling , bobojon ,yig`I tovushi xuv anovi archaning tagidan kelyapti.

Qorbobo : Xoy –xoy-xoy, nima bo`ldi? lya , axir bu «Alifbe» kitobi-ku! Ha ,Alifbejon nega yig`layapsan? Nima bo`ldi o`zi ?

-2-

Alifbe : Bobojon , mening harflarim qochib ketdi.Endi ichim bo`shab qoldi.Birorta ham harfim qolmadi.(yig`lashga tushadi)

Qorbobo :Bunday tushuntiribroq gapir, nima bo`ldi o`zi,nega harflaring qochadi?

Alifbe: Bolajonlarga Yangi yilga sovg`a qilib «o`qish kitobi»ni olib bormoqchi edim.lchimdagi harflarim ham «Biz ham sovg`a yig`amiz» deb har yoqqa tarqab ketishdi.Axir o`rmonda yirtqichlar ko`pku.Endi ular hammasi nobud bo`ladi.men esa harflarsiz qolaman.(yig`laydi)

Qorbobo: Xoy-xoy-xoy ,``Ayrilganni ayiq yer, bo`linganni bo`ri yer ” degan maqolni harflaringga uqtirib qo`ymagan ekansan-da.

Qorqiz: Xafa bo`lma, «Alifbejon», biz albatta harflaringni topamiz.Tong otgunga qadar «o`qish kitobi» ni ham topib ,bolajonlarga sovg`aga olib boramiz .(Shu payt sahnaga asalni qo`ltiqlagancha arilardan qochib ,ayiq polvon yugurib kiradi).

Ayiq : Menman –ayiqpolvonman,

Sardor Asalga ko`p to`yganman.

Oromim buzilmasa ,

Bahorgacha uhlarman.

Po`stinim bor xo`p qalin ,

Sovuq menga pisandmas.

Kimki oromim buzsa ,

Sira jazosiz qolmas.

Qorbobo : Ana ayiqpolvon ham uyg`onib ketibdi.Kelaqol,polvonjon.Alifbejon mana sening «A» harfing.

Qorqiz: Bobojon qarang ,ana u archaning tagida nimadir qimirlayaptimi? (borib ko`rishadi).

Qorbobo: Axir, bu mitti quyonchalarku:

-3-

Quyon : Katta harfli kitobni,

(R.Xadicha) Xech qiynalmay o`qiyman.

Sabzi haqida ertak,

Hamda she`rlar to`qiyman.

Qorbobo: Quyonchalar ,sizlarga bir topshiriq bor. Alifbe kitobining harflarini topishga yordam berasizlar.

Quyon: Oppoq ,momiq jonivor ,

(R.Soliha) Quyonchalar bizlarmiz.

Ayoz bobo aytganin,

Tez-tez ,chaqqon qilamiz.

Sahiy o`rmon bag`rida ,

Dikillashib chopamiz.

«Alifbe»ga o`rmondan ,

Harflarni topamiz.

(Quyonchalar chopib ketadilar. Ularning ketidan tulki tushadi va quyonchalarni yemoqchi bo`ladi.)

Tulki-1 : Sovuq qishning kunida ,

Mushtariy Yugiramiz , yelamiz.

Oppoq quyonchalarni’

Tutsak ,yamlab qo`yamiz.

Tulki-2; Agar farqiga borsang,

A.Xadicha Quyon yeish mazza-da.

Go’shtlari yumshoqqina,

Yunglari ham toza-da.

(Tulkilar quyonchalarni tutib yemoqchi bo’ladilar. Quyonlar qochib Qorboboning oldiga boradilar) -4-

Qorbobo : O`zidan kichiklarni xafa qilish yaxshimas . Shu qilmishingga senlarni bir jazolay.

Tulki : Biz ularga ozor bermoqchi emas edik.Yordam beramiz desak,

O`zlari qochib ketishdi .

Qorbobo : Shundaymi ?

Quyonlar : Yo`q….

(O`rmon ichidan sher chiqib keladi.)

Sher : Tulkidan do`st chiqmaydi ,

Bilol. Gapni quyon gapirsin .

So`zimni uqmaganlar,

Ishni darhol topshirsin.

Ahir derlar meni shoh

So’zim ikki qilmanglar.

Nimjon va kichiklarga,

Sira ozor bermanglar.

Qorbobo: Bu yolg’onchi, tulkivoylarga qanday jazo bersam ekan. Ha, topdim….Ularni yaxlatib qo’yamiz.

Jazosiga tulkilar o’ynab beradi…(‘’Duxtari’’ raqsi).

Qorqiz: Bobojon kechiraqoling. Ular endi bunday qilishmaydi. Mana «sh», «T» hamda «Q» harflari ham topildi.

(Sahnaning narigi boshida echki o`tlab yurib maraydi va qo`shiq boshlaydi. Bo`ri esa uni archa ortidan kuzatib turgan bo`ladi.)

Echki : Me-me-eee…..

X.Marjon Barra o`t ,yem bo`lsa bas .

Oq sutini ayamas ,

Echki bo`laman o`zim .

Bo`ri bo`lsa dushmanim ,me-e-e -5-

Bo`ri : O`rmon mening makonim ,

Diyor Tulki esa dugonam .

Qo`y –qo`zi jonu-dilim .

Bo`ridir mening ismim.

Hozir shu echkini mazza qilib yeyman .

(Echkiga tashlanadi,uesa marab qochadi va Qorboboning oldidan chiqib qoladi).

Qorbobo : Mana echki ham kelib qoldi. U bir o`zi emasga o`xshaydi. Ha, zo`ravon, haliyam shu odatingni tashlamadingmi ?

Bo`ri Qorboboni ko`rib to`xtaydi va salom beradi va Qorbobodan ,kechirim so`raydi.(«E» va «B» harflari osiladi).

Hayvonlar ahillik bilan bu qolgan harflarni qidirib ketadilar.

Musiqa :

(Sahnaga Fil chiqib keladi)

Fil : Xartumum favoradir,

OdiI Quloqlarim naq soyabon .

Kuchlidirman hammadan,

Afsus dumum kaltadir.

Fil kelayotib Dinozavrni ko`rib qo`rqib ketadi va o`zini panaga oladi.

Dinozavr : Uzoq asrlar osha ,

Akrom Yetib keldim bayramga

Hayvonlar ajdodiman,

Eng bahaybat mahluqman.

Fil : Sen kimsan ?

Dinozavr : Men Dinozavrman .O`tmushdan sening o`rmoningga mehmon bo`lib keldim. -6-

Fil : Men hayvonlar ichida eng bahaybati o`zimman deb o`ylardim .Mendan ham bahaybat hayvonlar ham bor ekan-da ?

Qorbobo va Qorqiz kelib qolishadi va fil va Dinozavrga «F» va «D» harflarini ilib qo`yishadi.Yengil musiqa chalinadi va qushlar ovozi keladi.

Qushlar yig`ilishib bazm uyushtiriladi.

Raqs``Tovus raqsi’’

Hakka : Qamishzorlar ichidan ,

Shahnoza Sizga qarar bolajon .

Teraklarning uchidan ,

Bizga qarab qolasiz .

Charos Ola qanot hakkalar ,

Shohdan shohga qo`nasiz .

Chug`ur-chug`lab nimanidir ,

Izlab topgan bo`lasiz.

Laylak : Tog`lar oshib , bog`lar oshib ,

Dilafruz Dil sog`inchin dilga tugub .

Uchib kelaman atay ,

Sizni sog`insam ,netay ?

Qorqiz : Bobojon , qarang ,qushlar ham uyg`onib ketishibdi.(ularga harflar osiladi)

Ninachilar : Sovuqni xushlamaymiz ,

Issiq jonu –tanimiz.

Q.Marjona Rayhon hamda gullarni,

Hididan tez topamiz. -7-

Ninachilar : Rayhon bo`y taratibdi,

Sarvinoz Yer yuziga shoshibdi

Balki hali ertadir,

Bir o`zi sovqatadir.

Ninachilar uchib ketishadi . Qorbobo va qorqiz ularning ketidan borishadi .Ninachilar borib rayhon uchiga qo`nadilar va patlari bilan uni sovuqdan asrashga harakat qiladilar .

Qorbobo : Bay-bay –bay.Qizalog`im ,buni qara ,rayhon bo`y cho`zibdi-ku. Ninachilar qayerga shoshishdi desam ,o`zlari sovqatsalarda rayhonni sovuqdan qutqargani kelibdilar-da.

Rayhon : Eng go`zal gul bo`lsamda ,

X.Marjona Meni juda sevishadi.

Jannat guli deb ,erkalab ,

Chakkalariga taqishadi.

G`ala g`ovurni eshitib ,

Men ham quruq qolmay dedim.

Sovuq ekan endi balsam,

Nima qilay , shoshib qoldim.

(Qayerdandir bulbul uchib keladi va chiroyli sayrab beradi.)

Qushlar sayrog`I yangraydi.Bulbul qo`shig`i.)

Bulbul: Bu ne sirdir ,ne asror ,

Muslima Tabiat uyg`onibdi.

Yoz va qishning farqi bor,

Rayhon ham bo`y cho`zibdi.

Meni derlar jannat qushi,

Men ham sayrab berayin.

Kerak emas ko`p olqishu, Dildan kuylab berayin. -8-

Hamma o`yinga tushadi . O`yin-kulgi bo`ladi.(Harflar osiladi)

Ashula :Birdan vahima qush uchib keladi va bezovtalanib sayray boshlaydi.

Vahima qush : Xoy nima gap, nima bo`ldi ?

Voy dod ,o`rmon vayron bo`ldi.

Shahnoza Xech zamonda ,sovuq qishda,

Ayoz bobo davrasida

Bulbul kuylab , sayraganmi ?

Rayhon o`ynab yayraganmi,

Voy , endi nima bo`ladi ?

Nahot qishda gul unadi ?

Qorbobo: Axir bu vahima qush-ku.Odatiga ko`ra vahima qilayapti . Buncha vahima qilmqsang. Bugun sehrli bayram kechasi, Yangi yil kiradigan kecha . Hamma narsa bo`lishi mumkin .Sen vahima qilaverma, ertalab tong otsin ,hamma narsa o`rniga tushib qoladi.(Harf osiladi)

Oppoq qor raqsi

Qorbobo va qorqiz yana yo`lga tushadilar.

Sichqon chopib chiqadi va mushukdan qocha boshlaydi.

Mushuk uni quvlaydi.

Mushuk : Sutni ichib qochaman ,

Javohir Sichqonlarni quvaman.

Qo`lga tushsa mittivoy ,

Dumlarini o`ynayman .

Quvlab ketadi.Sichqon iniga (bolalardan tuzilgan) kirib oladi

-9-

Sichqon : Mushuk quvlar ortimdan ,

Muhammad Panohim bir teshikdir .

Mushuk qo`li yetmaydi,

Dumlarimdan tutmaydi..

Mushuk-sichqon o`yinini o`ynaydilar.

Qorqiz ularni kelishtirib , harflarni ilib qo`yadi. Shu payt it vovullab qoladi . Qo`rqqan mushuk dumini xurpaytirib , sichqonni ham esidan chiqarib qochib qoladi.

It: Uylarni qo`riqlayman ,

Abubakir Dushmanni yo`latmayman.

Qitmir bolalarni ko`rsam ,

Orqasidan quvlayman.

Qorqiz : Yo`q-yo`q.Sen adashding. Unaqa bolalar umuman ichimizada yo`q . Agar sen mushukvoy-Baroqvoyni nazarda tutayotgan bo`lsang , u allaqachon sichqondan kechirim so`rab , yarashib ketdi.Biz «Alifbe kitobi» ning harflarini qidirib yuribmiz.

Mana sen orqali ``l’’ harfini ham topdik .Kel ,endi qolgan harflarni topishfa bizga yordam ber.

lt :Xop, bo`ladi,vov-vov.

Musiqa yangraydi: «Jo`jalarim»

Xo`roz : Jo`jalarning otasiman ,

Sardor Boshim taroq , dumim o`roq.

Kurashda xech bo`sh kelmayman ,

Sababsiz xech urishmayman.

Jo`ja: Men jo`jaman ,jo`jaman ,sap-sariq.

Q.Marjona Men jo`jaman ,jo`jaman ,yosh tovuq. -10-

O`rdak : Suvni juda sevaman ,

A.Xadicha Quruqda ham yashayman .

lnsonlarga ham foydam bor.

O`rdak degan nomim bor.

G`oz : O`rdak bilan yaqinmiz ,

Shirin Tovuqlarga qo`shnimiz.

Qanot qoqib «g`o-g`o»lab

Hovlida qo`riqchimiz.

Qorbobo : Mana bu hovlida ham katta bazm bo`lyapti shekilli. (Parandalar qorboboni ko`rib salom berishadi)

Qorbobo : Barakalla ,Xo`rozvoy . Kichkintoylarga juda yaxshi tarbiya beribsan .Ular kattalarni ko`rganda salom berishni yaxshi bilishar ekan.

Orqiz : Bobojon , menimcha o`rmonimizdagi barcha bolalar salom berishishni bilsalar kerak-a .Mana keying harfimiz ham topildi .Tong otgunga qadar qolgan harflarni ham albatta topamiz.

Qorqiz va Qorbobo yana yo`lga tushadilar.

Raqs: Andijon po`lkasi.

Olmahon ko`rinadi . U daraxt tagiga tushib ,yong`oqlarni o`ynay boshlaydi.

Olmahon : Daraxtga in quraman,

R.Xadicha Yong`oqlarni sevaman.

Dumum o`zimdan uzun,

Ismim esa olmahon.

Shu payt o`rmon ichidan katta maymun Gorilla chiqib keladi va qo`lidagi gugurtni yoqib o`ynaydi.

Olmahon : Nima qilyapsan ,axir gugurt senga o`yinchoq emas-ku !

Hoziroq tashla. -11-

Gorilla esa quloq solmasdan o`ynayveradi

Gorilla : Voy qo`lim ,voy-voy, qo`lim

Akrom Gorilla degan maymun ,

Gugurt o`ynabdi bir kun.

Oqibatni o`ylamay,

Kuydirib olibdi qo`lin.

Qorqiz : Bobojon ,tezroq keling ,o`rmonimizdan yong`in hidi kelyapti .(U yoq bu yoqni hidlaydi. )

Qorbobo : Bu kimning ishi ?

Olmahon : Gorillaning qulog`iga gap kirmadi. Shuncha aytsam ham gugurtni tashlamadi .Oqibatda qo`lini ham kuydirib oldi.

Qorqiz borib uning qo`lini bog`lab qo`yadi.

Qorbobo : Endi tushungandirsan ,gugurt o`yinchoq emas.Bolalar xech ham gugurt o`ynashlari mumkin emas.

Gorilla : Kechiring meni bobojon. Men boshqa bunday qilmayman.

Raqs: O`yna –o`yna.

Cho`chqa : Balchiqda yotaverib ,

Abdubakir Asta boshni qashladim.

O`ylab-o`ylab oxiri,

Kir yurishni tashladim.

Qorqiz : Barakalla, Cho`chqavoy , sen yaxshi o`ylabsan .Irkit ,kir bolalar bizning oramizda bo`lmasligi kerak.

Cho`chqa : Assalomu alaykum , bobojon ,assalomu alaykum Qorqiz.

Men hozir yo`lda kelayotib bir hayvonni ko`rdim . Otmisan desam jahli chiqib «yo`q» dedi.

Qorbobo : Qani bizga ham ko`rsat-chi , biz ham ko`raylik , Qanday hayvon ekan ?(Yurib ketishadi.Nariroqda zebra o`tlab yuribdi). -12-

Qorbobo : Ahir bu bizning zebra-ku. Qiziq , nega bu tomonga o`ta olmayapti ekan-a? Balki birorta zo`ravon bormikan-a?(u yoq bu yoqqa qarab ,zebra tomon yurishadi).

Zebra : (Qorboboni ko`rib unga yaqinlashadi).

Sarvinoz Otga o`xshaydi shaklim,

Yo`l-yo`l kiygan kostyumim.

Sherni ko`rsam qochaman,

Pichan o`tni sevaman .

Zebra : Xuv anavi tepalikni orqasida yo`lbars meni yemoqchi bo`lib poylab yotibdi. Shundan qo`rqib bora olmadim.

Qorbobo: Qo`rqma biz seni hafa qildirib qo`ymaymiz .(Yo`lbarsni chaqiradi)Yo`lbarsvoy ,xoy yo`lbarsvoy ,qani bu yoqqa kel-chi (sahnaning ustida archaning orqasida berkinib yotgan yo`lbars o`rnidan turib chiqib keladi).

Yo`lbars : Ustimda yo`l-yo`l to`nim ,

Juda kuchli hayvonman .

Yo`lbarsdir mening ismim ,

Shohim sherga ukaman.

Qorbobo: Nega zebrani o`tkazmay turibsan ?

Yo`lbars : Men u bilan do`st bo`lmoqchi edim (Ular do`stlashadi)

Raqs : Andijon polkasi

Pingvin : ( Shu payt pingvin kirib keladi).

Qanotim bor , qushmasman,

Osmonlarda uchaman.

Muzliklarda makonim ,

Baliqlar jonu-dilim. -13-

Alifbe kitobi :Rahmat sizga ,bobojon .Menga harflarimni qaytarib berdingiz .Lekin tong ham otay deb qoldi-yu bitta harfim bilan O`qish kitobidan darak yo`q.

Qorqiz : Bilasanmi , Alifbejon ,O`qish kitobining topilishi ucun bolalar

Albatta she`r va maqollarni yoddan aytishlari kerak.

Qani bolajonlar , o`z mahoratingizni bir ko`rsating-chi.

O’quvchi: Hayotga kalit kitob,

Kitobchi «A» dan, «B» dan.

Boshlanar Alifbedan,

Harflardir so’z koni.

Hamma: Maktab bilim makoni,

«A» dan «Ng» gacha sendan

O’qib bo’ldim bilag’on.

Senga dildan tashshakur

Hamma: Unutmaymiz hech qachon.

O’quvchi: Daftarni ochdik,

Harflarni sochdik.

Terildi munchoq,

O’qidik shu choq.

Qorbobo: Quvnoq bolalar, Gulu-lolalar!

Bolalar: Katta chiziq, kichik chiziq,

Biz yozamiz uzuq-uzuq.

Katta chiziq, kichik chiziq,

Yozuvlarim juda qiziq.

Aylantirib «O» deymiz, -14-

Ilmoq qo’shib ‘’a’’ deymiz

No yozib No deymiz,

N ni qo’shib (Hamma) NON deymiz.

Mushtariy: Buyuk orzu ko’ngilda,

Ixlosim olib dilda.

Orzu tebratib,

Sizga o’hshagim kelar.

Sizdek yashagim kelar.

Xadicha

Vatan deganim bu-

Yurak deganim,

Yurakka Vatanim

Kerak deganim

Vatan deganim bu-

Yurak deganim,

Birov-biroviga

Kerak deganim.

Aslida Vatan bu-

Tug’ilgan joyim,

Birinchi qadamim

Yetgan qo’rg’onim.

Alifbe : _Jajjilarim , mening sizga

O`qish kitobi tuhfam .

Toza tuting xuddi menday ,

Bilim oling mustahkam . -15-

Davraga «O`qish kitobi» kirib keladi.

O`qish kitobi : -Bilimdon bolajonlar ,

Sizga dildan assalom !

Ilm olib charchamang ,

Ilmla yorug` olam .

Hamma : -Ey kitobim ,oftobim .

Seni toza saqlaymiz .

A`lo o`qib hammamiz

Ishonchingni oqlaymiz.

«Alifbe» bolalar bilan xayrlashib turib deydi :

Xayr , deyman baxt va shodlik ,

Hamda tilab saodat .

Ulg`ayinglar , olim bo`lib , Sizga yor bo`lsin omad ! Bilimlarning sirli-sirli, Xazinasin ochinglar . Johillikdan yiroq bo`ling , Yomonlikdan qochinglar. -

O`quvchilar ham sevimli kitobi bilan xayrlashadilar

Navbat: Raqslarga tushadilar

«Zumrad va Qimmat» ertagidan lavhalar.

O`qituvchi : Mana, bugun o`quvchilarimizning nechog`li savodxonligini ko`rdik . Endi esa davraga ota –onalrimizdan olti nafarini taklif etamiz .Ular quyidagi shart bo`yicha o`zaro bellashadilar : Ishtirokchilar o`zlariga berilgan sharlarni yorib ,ichidagi savollarga javob beradilar.

Savollar quyidagicha : -16-

1. 
   Qanday idishni sira to`ldirib bo`lmaydi?
   
2. 
   Nega odam orqaga o`girilib qaraydi?
   
3. 
   Dengiz ostida qanday tosh bo`lmaydi?
   
4. 
   Dengiz ostida qanday tosh bo`lmaydi ?
   
5. 
   «Qo`g`irchog`im Natasha» she`rini aytib bering .
   
6. 
   5 xil musiqaga raqsga tushing.
   

Bellashuv g`olibi bo`lgan ota-onalarga sovg`alar beriladi.

O`qituvchi : Hurmatli ota –onalar hamda qadrli mehmonlar , shu bilan bugungi bayram tantanamiz o`z nihoyasiga yetdi.E`tiboringiz uchun rahmat , sog` va omon bo`ling.Sho`x musiqa yangraydi , barcha raqsga tushadi va bayramga yakun yasaladi .