O`quv –uslubiy qo`llanma toshkent 2012 tursunoy ziyadova

Ona tili o’rganishda sistemaviylik va izchillik printsipi. Ma’lumki, ona tili o’quv predmeti sifatida ma’lum sistemadan iborat. Bu sistema o’zbek tilining fonetik, leksik, grammatik tomonlarini o’z ichiga oladi. Ana shu til tizimini tashkil qilgan unsurlarning har biri o’ziga xos xususiyatlarga ega bo’lishi bilan bir qatorda, ular bir -biri bnlan uzvny va chambarchas bog’langan.
Maktabda tilning fonetikasini o’rganmasdan uning grammatikasini o’rganish mumkin emasligi isbot talab qilmaydigan haqiqatdir. Fonetika va grafikani etarli darajada o’zlashtirgan o’quvchigina leksikani puxta o’zlashtiradi. Leksika puxta o’rganilgach, so’z turkumlarini o’rganish osonlashadi. Shuning uchun til hodisalarini o’zaro uzviy aloqadorlikda, tizimiylikda o’rganish uning samaradorligini ta’minlovchi asosiy vosita sanaladi.
Ta’limda izchillik priptsipi sistemalilik printsipi bilan uzviy bog’langan. Kishining kundalik faoliyatida ham, o’quv ishlarida ham muntazamlilik bo’lishi shart. Akadsmik I.T.Pavlov: "Ishning boshlanishidayoq o’zingizni fan asoslarini izchil egallashga o’rgating. Fanning eng yuksak cho’qqilarini egallashdan oldin uning ibtidosini o’rganing, oldingilarini o’zlashtirmasdan turib, keyingilarini o’rganishga o’tmang",—deb o’quvchilarga maslahat beradi.
Bolalarning nutqiy tayyorlanganligiga tayanish, ularning boshlang’ich va oldingi sinflarda hosil qilgan bilimlarini hisobga olish, o’rganilgan, o’rganilayotgan va keyin o’rganiladigan bilimlar o’rtasida mantiqiy aloqadorlikni ta’minlashga izchillik printsipi orqali erishiladi.
Ona tili dasturlarida materialning bosqichli ketma - ketlik printsipi asosida berilishi izchillik printsipini amalga oshirish uchun yaxshi imkoniyat yaratadi. Chunki muayyan bir mavzu yuzasidan o’quvchilarda zarur bilim, ko’nikma va malakalar hosil qilish faqat shu mavzu doirasida qolib ketmaydi. Keyingi bosqichda egallangan bilimlar mustahkamlanadi va eng muhimi bu bilimlarni o’quvchilarning nutqiy faoliyatiga olib kirish orqali ular amaliy ko’nikma va malakaga aylanadi.