O’quv uslubiy majmua

9.3. Ijro va ishlab chiqish muhiti


Ijro muhiti. Ijro muhiti xususiyatlaridan tashqari real vaqt OT yadrosi tomondan taqdim etilayotgan servisni ham ko‘rib chiqish kerak. Istalgan muhitning real vaqtda ijro etilish asosi - bu yadro yoki dispecher [20, 22].
Yadro SPning apparat vositalari: markaziy protsessor, kiritish/chiqarish xotirasi va qurilmalarini boshqaradi; amaliy xarakterga ega barcha tizimlar va dasturiy vositalarni nazorat qiladi. Real vaqt tizimida dispetcher SPning apparat vositalari va amaliy dasturiy ta’minot orasidagi joyni egallaydi. U real vaqt ilovalari
128
ishi uchun zarur bo‘lgan maxsus servisni ta’minlaydi. Yadro taqdim etadigan servis

amaliy dasturlarga tizimning xotirasi yoki kiritish/chiqarish qurilmalari kabi resurslaridan foydalanish imkonini beradi. Real vaqt operatsion tizimi yadrosi (RTOS-Real Time Operating System) besh turdagi servisni ta’minlashi mumkin (9.1-rasm).

Masalalar o’rtasida sinxronizasiyalash

Xotirani dinamik taqsimlash
Masalalarni Taymer xizmati boshqarish

Kiritish/chiqarish masalalarni boshqarish

9.1-rasm. Real vaqt operatsion tizimlari yadrosidagi asosiy xizmatlar

Yadro xizmatlarining eng umumiy bo‘lgan kategoriyasi – bu vazifalarni

boshqarish kategoriyasidir. Ushbu guruh amaliy dasturiy ta’minot (DT) ishlab chiqaruvchilariga dasturiy mahsulotlarni har bir qismi alohida mavzu, alohida maqsad, real bajarilishi vaqtida o‘z shaxsiy cheklanmalariga ega mustaqil qismlar sifatida loyihalashtirish imkonini beradi. DTning bunday alohida qismi vazifa deb ataladi. Ushbu kategoriya xizmatlari vazifalarni yo‘lga qo‘yish va ularga bajarilish prioritetini berish imkonini beradi. Ushbu kategoriyada RTOSning asosiy xizmati -bu tizimning ishlash vaqtida vazifa larni rejalashtirish xizmatidir. Ushbu xizmat vazifalarni yo‘lga qo‘yish va amaliy dasturiy ta’minot vazifalarining bajarilishini nazorat qiladi.
Xizmatlarning ikkinchi kategoriyasi – bu vazifalar o‘rtasida o‘zaro hamkorlik va sinxronizatsiya kategoriyasidir. Ushbu xizmat axborotni vazifalar o‘rtasida uning burilish xavfini bartaraf qilib uzatishni tashkil etadi. Ular shuningdek, vazifalarni o‘zaro samaraliroq hamkorligi uchun koordinatsiyalash imkonini beradi. Bu

129

xizmatlar yordamisiz RVOT vazifalar buzilgan axborotni uzatishlari yoki bir-

birlarining ishiga xalaqit berishlari mumkin. SRIB ko‘p tizimlarga vaqt bo‘yicha yuqori talablarni qo‘yganligi sababli ko‘pchilik RVOT yadrolari taym-aut, vazifalar bajarilishining tutilishi kabi ayrim asosiy taymer xizmatlarini qo‘llash imkonini beradi.

RV OT yadrolarining ko‘pchiligi (hammasi emas) xotirani dinamik taqsimlash xizmatlari bilan ishlaydi. Ushbu xizmat kategoriyasi OXQ xotirasi blokidan amaliy DTda vaqtincha qo‘llash uchun “foydalanib turish” imkonini beradi. Ko‘pincha xotiraning ushbu bloklari vazifadan vazifaga o‘tadi, shuning yordamida ular orasida katta hajmli ma’lumotlar uzatiladi. Ko‘pchilik tizimlarda xotiraning umumiy bo‘limlariga kirish ko‘zda tutilgan.
Xotira hajmi bo‘yichakuchli chegaralangan muhit uchun mo‘ljallangan ayrim juda kichik RTOS-yadrolarda xotirani dinamik taqsimlash xizmati yo‘q.