O’quv uslubiy majmua

Yaxlitlash rejimi. Yaxlitlash rejimi bitlari holati bilan belgilanadi, ularning o‘rnatilish o‘z navbatida, foydalanuvchidan qat’iy nazar muayyan buyruqning bajarilish qoidalari bilan amalga oshiriladi. Har bir rejimda SVli sonlarni yaxlitlashni ko‘rib chiqamiz, yaxlitlanadigan son berilgan formatda taqdim etish diapazoni chegarasidan chiqib ketmasligini ko‘rib chiqamiz, aks holda to‘lib ketish ro‘y berishi mumkin. Rejimlarning barchasida mantissani yaxlitlash amalga oshiriladi. Har bir rejimda yaxlitlash mexanizmini tushunish uchun uni ikkilik emas o‘nlik mantissani verguldan so‘ng bitta qiymatga ega o‘ntalik songacha oddiy yaxlitlashda ko‘rsatish kifoya. Eng yaqin karrali songacha yaxlitlash rejimida mantissa QVli ma’lumotlarni yaxlitlash, aynan o‘ntalik 1.65 va 1.75 mantissalar 1.6 va 1.9 gacha avtomatik ravishda yaxlitlanadi.

122
Nol yo‘nalishda yaxlitlash rejimi mantissani qisqartirishga o‘xshaydi. 1.65,

1.75, -1.65 mantissa lari 1.6, 1.7, -1.6 gacha qisqartirilib yaxlitlangan qiymatlar ushbu sonlar uchun nolga yaqin.
- ∞ yo‘nalishida yaxlitlash rejimida musbat sonlar mantissalari kesiladi, manfiy sonlarniki eng yaqin songacha yaxlitlanadi. 1.6 gacha yaxlitlanadi, -1.65 mantissa esa -1.7 gacha yaxlitlanadi. Yaxlitlangan qiymatlar ushbu sonlar uchun - ∞ ga eng yaqin bo‘ladi.
+ ∞ yo‘nalishda yaxlitlash rejimida aksincha manfiy sonlar mantissalari kesiladi, musbat sonlarniki esa eng yaqin songacha yaxlitlanadi. Masalan, 1.65 mantissa 1.7 gacha yaxlitlanadi, -1.65 mantissa esa -1.6 gacha yaxlitlanadi. Yaxlitlangan qiymatlar ushbu sonlar uchun +∞ ga eng yaqin hisoblanadi.
Suruluvchi vergulli ma’lumotlarga ishlov berishda alohida holatlar. SVli protsessorlarga amallarning turli notrevial natijalarini ishlash standart bilan reglamentlanadi va avtomatik ravishda amalga oshiriladi. Standartga ko‘ra SVli protsessorlar quyidagi 5 vaziyatni tanishi kerak:
− yo‘l qo‘yilmaydigan amal; − nolga bo‘lish;
− to‘lib ketish;

− qiymatga egalikning yo‘qolishi.

Istalgan alohida holatlarga o‘tish holat registrida tegishli bitlarni o‘rnatish bilan qayd etiladi. Har bir istisnoni qisqacha ta’riflab o‘tamiz.

Yo‘l qo‘yilmaydigan amal, amalni u yoki bu sababga ko‘ra bajarib bo‘lmagan vaqtda qayd etiladi. Agar arifmetik amal uning uchun mumkin bo‘lmagan ma’lumotlar ustida bajarilsa (masalan, cheksizlik) uni boshqarib bo‘lmaydi. Bundan tashqari qo‘llab-quvvatlanmaydigan formatli barcha arifmetik amallar yo‘l qo‘yib bo‘lmaydigan hisoblanadi.
Nolga bo‘lish alohida holat bo‘linuvchi nol bo‘lmagan son, bo‘luvchi nol bo‘lganda ro‘y beradi. Nolga bo‘lish yo‘l qo‘yilmaydigan amal natijasi tegishli belgili cheksizlik bo‘ladi. Natija qiymati uni taqdim etish diapazoni chegarasidan
chiqib ketsa to‘lib ketish qayd etiladi. SVli ma’lumotlarni taqdim etish diapazoni 123
QVli ma’lumotlarnikiga qaraganda ancha keng ekanligiga qaramay, ayrim hollarda

“kengaytirilgan so‘z” formatida taqdim etiladigan natijalarning to‘lib ketishi ro‘y berishi mumkin. Biroq “so‘z” formatli registrlarda “kengaytirilgan so‘z” formatida taqdim etilgan natijalarni saqlashda jo‘natish vaqtida to‘lib ketish holati ehtimoli mavjud. Ikkala holatda ham to‘lib ketishli tarkib avtomatik ravishda standart reglamentlaydigan qiymat bilan almashtiriladi.
Natijaning qiymatga egaligining yo‘qolish bir vaqtning o‘zida ikkita voqea sodir bo‘layotganda ro‘y berishi mumkin:
– natija cheksiz kichik bo‘ladi va normallashtirilmagan son bilan taqdim etiladi;
– natija, ya’ni normallashtirilmagan sonni berilgan formatda aniq taqdim etishning iloji yo‘q.
O‘zaro bog‘liq bu voqealarning paydo bo‘lishi bit holati registrida qiymatga egaligining yo‘qolishi bitlarini o‘rnatish bilan qayd etiladi.