O’quv-uslubiy majmua 5140300-Kimyo va ekologiya bakalavr ta’lim yo’nalishi talabalari uchun Tuzuvchi – kimyo fanlari nomzodi

Asosiy va qo’shimcha adabiyotlar ro’yxati
1. Аlеksеyеv V.N.. «Miqdоriy аnаliz». T., «O’qituvchi», 1975- yil.
2. Mirkоmilоvа M. «Аnаlitik kimyo». T., «O’zbеkistоn», 2003-yil.
3. Rasulov K.R. «Аnаlitik kimyo». T., G’.G’ulom nomidagi NMIU, 2004-yil.
4. Fаyzullаyеv О. «Аnаlitik kimyo». S., SаmDU nаshri, 2000-yil.
5. Barsukova Z.A. «Аналитическая химия». М., «Высшая школа», 1990.
6. Пиккеринг У.Ф. «Современная аналитическая химия». М., «Химия», 1998.
7. Turobov N., Boboyev N. «Аnаlitik kimyo». Ma’ruzalar matni T., O’zbekiston Milliy universiteti., 2000-yil.


MIQDORIY ANALIZ
Kirish
Miqdoriy analizning vazifasi, har turli moddalarning prosenti yoki molekulyar tarkibini aniqlashdan iboratdir. Miqdoriy analizning hamma uslublari uch guruhga bo’lsa bo’ladi.
1. Tortma analiz. Bu guruh uslublari qo’llanilganda analiz qilinayotgan moddaning tarkibiy qismini sof holda ma’lum tarkibidagi birikma sifatida ajratiladi. Bu birikma amalda erimaydigan bo’lishi kerak. Aniqlanayotgan tarkibiy qismni ajratishning muhim uslublaridan biri, unga reaktivdan mo’lroq qo’shib cho’ktirishdir.
2. Hajmiy analiz. Hajmiy analizda aniqlanayotgan komponentning reaktiviga reaksiya ko’rsatishiga imkon beradi, uni muhim konsentrasiyali (titrlangan) eritma sifatida beriladi. Har xil uslublar bilan sinovning aniqlanayotgan qismiga teng miqdorda reaktiv qo’shilishish vaqtini aniqlaydilar.
3. Kolorimetriya va nefelometriya uslublari. Kolorimetriya uslublarida sinash uchun olingan eritmaning aniqlanayotgan qismi bo’yalgan eritmaga aylantiriladi va olingan eritma rangi standart eritma rangi bilan taqqoslantiriladi. Nefelometriya uslubida aniqlanadigan komponentni, kam eriydigan birikmaga aylantiriladi va standart eritma loyqasi darajasi bilan taqqoslantiriladi. Kolorimetriya va nefelometriya uslublari ko’pincha analiz qilinayotgan modda tarkibiga juda kam miqdorda kiradigan komponentlarni (aralashma deb ataluvchi-lar) aniqlash uchun qo’llanadi.
Tortma va hajmiy analizlar bilan tanishamiz.


Tortma analiz
Tortma analizi bir qancha prosesslarni, ya’ni cho’ktirish, filtrlash va cho’kmani yuvish, quritish, qizdirish va tortish prosesslarni o’z ichiga oladi. Eng oddiy aniqlash uslubi sifatida, temirni. aniqlash yo’li bilan tanishib chiqamiz. Temirni tortma usulida aniqlashni tasvirlash bilan bir vaqtda, tortma analizning asosiy operasiyalari ham yozib o’tilgan.