O’quv-uslubiy majmua 5140300-Kimyo va ekologiya bakalavr ta’lim yo’nalishi talabalari uchun Tuzuvchi – kimyo fanlari nomzodi

0,1 n li sirka ammiak eritmasini 0,1 n li HCI eritmasi bilan
neytrallashda [H⁺] va pH ning o’zgarishi

Neytrallanishning borishi	[H^+]	PH	Eslatma
Ishqor neytrallandi % 0 50 90,0 99,0 99,9 100,0 Ortiqcha kislota qo’shildi. % 0,1 1,0 10	7,50·10^-12 5,55·10^-10 5,00·10^-9 5,55·10^-8 5,55·10^-7 7,42·10^-6 10^-4 10^-3 10^-2	11,13 9,75 8,30 7,25 pH-7 6,25 5,13 4,00 3,00 2,00	Neytral muhit Kislota va ishqorning Ekvivalent miqdori.

Ammiak eritmasini kuchli kislota bilan titrlanganda metil zarg’aldog’i va metil qizilini ishlatish mumkin, chunki titrlash sakrashi pH ning 4,0 dan 6,24 gacha bo’lgan oralig’da yotadi.
Neytrallanish metodi bilan miqdoriy aniqlashlarga misollar.
0,1 n li o’yuvchi natriyning ishchi eritmasini tayyorlash. NaOH ning talab qilingan aniq konsentrasiyali eritmasini aniq olingan haveska bo’yicha tayyorlab bo’lmaydi, chunki qattiq ishqor hamma vaqt o’zida suv va karbonatlarni ushlaydi: demak NaOH ning miqdori olingan naveskaga to’g’ri kelmaydi.
45 g toza o’yuvchi natriy chinni kosachaga solinadi va 60ml distillangan suvda eritiladi. Natriy karbonat cho’kmasi cho’ktiriladi va ehtiyotlik bilan ishqor eritmasi cho’kmadan toza kolbaga quyib olinadi. 950 ml yangi haydalgan distillangan suv qo’shiladi. Olingan eritma taxminan 1 n bo’ladi: 0,1 n ishqor eritmasini 1n li eritmani 10 marta suyultirib olinadi.
O’zida Na₂CO₃ tutmaydigan NaOH eritmasini tayyorlashning boshqa usuli ham bor. Texnik kimyoviy tarozida 0,1 n eritma tayyorlash uchun hisoblangandan 50% ko’p miqdorda o’yuvchi natriy tortib olinadi. Ishqor bo’lakchalari stakanga solinadi va tezda o’yuvchi natriy bo’lakchalari yuzasini qoplagan karbonatlarni eritish uchun ikki marta ozgina miqdordagi suv bilan chayiladi. Qolgan o’yuvchi natriyni kerakli miqdordagi suvda eritiladi. Keyin hosil bo’lgan eritmaga CO₃^-2 ionlarini cho’ktirish uchun bir necha millilitr 2 n li BaCI₂ qo’shiladi:

Na₂CO₃ + BaCI₂ = BaCO₃↓ + 2NaCI

Cho’kma tindiriladi, NaOH ning tiniq eritmasini tayyorlangan sklyankaga quyib olinadi. Suv yangi haydalgan bo’lishi kerak.