O‘quv qo‘llanma toshkent – 2022 O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti

KEYS STADI SAVOLLARI

1. O’zaro integratsiya nima? Nima uchun korxonani avtomatlashtirishda tizim, dasturiy ta’minot va o’zaro integratsiya faoliyat ko`rsatadi?

2. Iqtisodiy jihatdan o’zaro integratsiyada ishlovchi tizimlarni oqlab chiqmoqda? Kim rad etdi? Nimaga?
3. Agar Internet-provayderlar yer usti aloqa liniyalari, hamda simsiz tarmoq orqali ma’lumotlarni uzatishda tabaqalarga ajratilgan xizmat modeliga o`tsa, yakka foydalanuvchilar, firmalar va hukumatlarga nima tasir qiladi?
4. Tarmoq betarafligi Internet tashkil topgandan shu kungacha ushbu tarmoq uchun o`ta muhim muammo bo`lgani ta’kidlanmoqda.
5. Siz tarmoq betarafligi qonunchiligi tarafdorimisiz? Nima uchun va nima uchun yo`q?
1-topshiriq. Integratsiya so‘zining ma’nosini izohlang.
Integratsiya –(lotincha “integration” so‘zidan olingan bo‘lib –qayta tiklash, to‘l­dirish yoki butunlash) degan ma’noni beradi, oldin mavjud bo‘lgan har hil qism­larni va elementlarni o‘zaro birlashtirish orqali tomonlarni rivojlantirish jarayonini bildiradi.
Iqtisodiy komplekslarga misol keltiring.
2-topshiriq. Mantni o‘qib nima uchun integrallashgan tizimga kirishini izohlang.
Matn: O‘zbekistonda "UzCard"ga raqib yangi tizim joriy qilinmoqda. Bu tizim integratsiyalashgan tizim. O‘zbekistonda xalqaro to‘lov tizimlari bilan integratsiya­lashgan universal banklararo GlobUzCard chakana to‘lov tizimi tashkil etilmoqda.
Yangito‘lovtizimixalqaroto‘lovtizimlari (Visa, MasterCard, Union Pay International, JCB, American Express, Diners Club vaboshqalar) bilanxorijda GlobUz bankkartalaribilanxorijiyvalyutadabankoperatsiyalarinio‘tkazishnita’minlashuchunaloqalarnio‘rnatishilozim. Shuningdek, O‘zbekiston hududida xoriji ybanklar kartalarini qo‘llab-quvvatlanishini ta’minlaydi.

3-topshiriq.Billing tizimlari nima va qayerda ishlatilishini izohlang.



4-topshiriq.IBS-ABT(Axborotlashgan biling tizimi) va ACP-AHKT (Avto­matlashtirilgan hisob kitob tizimi) ishlash texnologiyasini keltiring.

Billing tizimlaridagi operatorlarning IJ
5-topshiriq. Billing tizimining tuzilishi va vazifalarini izohlab bering.



Kommutator

Billing tizimi