O`quv materiallari

 

 

 

---

207 

 

1-jadval 

Ishlab chiqarish xarajatlarining turkumlanishi 

 

Turkumlanish belgilari 

Xarajatlar turkumi (guruhi) 

1. Mahsulotni tayyorlashdagi texnik  

    iktisodiy roli yoki tayinlanishiga qarab 

1) asosiy              2) ustama 

 

2. Ayrim mahsulot turlarining  

   tannarxiga qo’shilishi (taqsimlanishi) ga 

qarab 

1) bevosita           2) bilvosita 

    (to’g’ri)                     (egri) 

3. Tayyorlanayotgan mahsulot miqdoriga   

    bog’liqligiga qarab 

1) o’zgaruvchan        2) o’zgarmas 

                                  (shartli) 

4. Xarajatning turiga qarab 

1) iktisodiy         2) kalkulyatsiya  

     elementlar            moddalari  

5. Tarkibiga qarab 

1) bir elementli   2) kompleks 

6. Ishlab chiqarish bilan bog’liqligiga    

    qarab 

1) ishlab                 2) noishlab  

    chiqarishdagi          chiqarishdagi  

7. Mahsulot tannarxini hosil qilishdagi 

xarakteri (maqsadga muvofiqligi)ga qarab 

 

1) unumli              2) unumsiz 

8. Rejaga kiritilishiga qarab 

1) Rejalashtirilmaydigan      

2) rejalashtiriladigan            

 

9. Paydo bo’lish joyiga qarab 

1) tsex                    2) uchastka 

3) bo’lim               4) brigada 

10.Taqvim (kalendar) davrga tegishligiga 

qarab (sodir bo’ladigan vaqtiga qarab) 

1) joriy davr        2) kelgusi davr    

    xarajatlari;     3) kelajakdagi xa- 

                                    rajatlar  

                                    zahirasi 

 

Shuning uchun mahsulot tannarxi  shu mahsulot qiymatining pul shaklidagi 

ko’rinishi bo’lib, u sanoat korxonasiga mahsulot ishlab chiqarish va  uni sotish 

qanchaga tushganligini ko’rsatadi. 

Ishlab chiqarilgan maxsulotga nisbatan uchta asosiy xarajat elementini ajratish 

mumkin: