O’quv materiallari

1-mavzu: FANGA KIRISH. AKADEMIK YOZUV VA AXBOROT.
Reja:
1. Akademik yozuv faniga kirish.
2. Axborot haqida tushuncha.
3. Til va yozuv.

Akademik yozuv faniga kirish.
Korxonalarda ish qog‘ozlarini davlat tilida yuritishga o‘tish qiyinchilik bilan kechmoqda. Buning sabablaridan biri davlat tilida ish yuritish bo‘yicha tegishli qo‘llanmalar, uslubiy ishlarning kamligidir.
O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi 1996-yil 14-noyabrda O‘zbekiston Respublikasining “Davlat tili haqida”(yangi tahrirda)gi qonunni bajarish tadbirlari to‘g‘risida 267-sonli buyruq chiqardi. Unda oliy o‘quv yurtlarida xodimlar va talabalar uchun “Davlat tili ish yuritish,hujjatchilik va atamashunoslik” kurslarini1997-yildan e’tiboran doimiy ravishda tashkil etish qat’iy qilib qo‘yilgan.TATU Qarshi filiali direktori yuqorida qayd etilgan ko‘rsatmadan kelib chiqib talabalar uchun dastlab, “Mutaxassislik tili” fanidan keyinchalik, “Akademik yozuv” fanidan nazariy va amaliy mashg‘ulotlar o‘tishni tashkil etdi.
Mazkur fan talabalarga matnlar, ularning turlari, har bir matnda aks etishi lozim bo‘lgan ma’lumotlar, axborotlar, ijtimoiy-iqtisodiy, siyosiy-ma’naviy hayotimizga oid hamda o‘rganilayotgan mutaxassisliklarga doirterminlar, ularni tanlashdagi o‘ziga xos xusussiyatlarni o‘rgatish uchun mo‘ljallangan. Endilikda yurtimizdagi barcha korxonalarda yuritiladigan hujjatlarni o‘zbek tili qonun-qoidalariga mos ravishda rasmiylashtirilishiga erishishdek ulkan vazifa hammamizning oldimizda turibdi.
“Akademik yozuv” fani “Davlat tili” to‘g‘risadagi qonunning 7,9,10-moddalariga tayanadi.

Fanning maqsadi – iqtisodiyot va boshqa sohalarda bilimli, zukko, og‘zaki va yozma savodxonligi yetuk mutaxassisni tayyorlash uchun talabalarda til bilimlarini, so‘z va terminlarni to‘g‘ri qo‘llash, gap va matnlarni to‘g‘ri va mantiqli tuzish, nutqiy etiket va notiqlik mshorsti bo‘yicha bilim ko‘nikma va malakalarini shakllantirishdan iboratdir.
Har bir fan bo'yicha talabalar, professorlar va tadqiqotchilar fikrlarni yetkazish, bahs-munozara qilish va ilmiy muloqot qilish uchun akademik yozuvlardan foydalanadilar. Akademik yozuvlar dalillarga asoslanadigan dalillarni, aniq so'z tanlashni, mantiqiy tartibni va shaxssiz tusga ega. Ba'zida kuchli ilmiy maqola deb qarashiga qaramay, u qarama-qarshidir: u ma'lumot beradi, tahlil qiladi va soddadillik bilan ishontiradi va o'quvchini ilmiy muloqotda tanqidiy ravishda shug'ullanishga imkon beradi.
Akademik Yozuvlarga misollar
Ilmiy yozish, albatta, ilmiy muhitda ishlab chiqarilgan har qanday rasmiy yozma ishdir. Akademik yozish juda ko'p shaklda keltirilgan bo'lsa-da, ba'zi bir eng keng tarqalgan.

1. 
   Adabiy tahlil . Bir adabiy tahliliy maqola, adabiy asar haqida bahs yuritadi, baholaydi va bahs qiladi. Uning nomidan ma'lum bo'lishicha, adabiy-tahliliy insho faqatgina umumlashtirilishi bilan chegaralanmaydi. Bir yoki bir nechta matnlarni diqqat bilan o'qishni talab qiladi va odatda ma'lum bir xarakterga, mavzuga e'tibor beradi.
   
2.