O’quv materiallar

BAKTERIYALARNING OZIKLANISH TURLARI

Ozuka manbai	Gruppы mikroorganizmov
1. Uglerod	Avtotroflar Geterotroflar
2. Energiya	Fototroflar Xemotroflar
3. Elektronlar donorlari	Litotroflar Organotroflar

Muhit tarkibi va optimal rejimlar ikki usul bilan angiqlanadi: uzun ko‘p bosqichli empirik tanlov orqali va tajribani rejalashtirishning matematik usuli bilan.
Xozirgi vaqtda birinchi usul keng tarqalgan usullardandir.
Ozuqa muhitlarini tayyorlash aralashtirgichlar bilan jixozlangan maxsus reaktorlarda amalga oshiriladi.

• 
  Xar kanday mikrobiologik laboratoriyaning amaliy faoliyatida, bakteriologik usul muxim xisoblanadi. Buning uchun keng mikiyosda ozuka muxitlari kullanib, ularda tadkik etilayotgan mikroorganizmlar ustiriladi.
  
• 
  Mikroorganizmlar metabolizmi xilma xilligi bilan xarakterlanadi. Ozuka moddalari sifatida mikrob xujayralari turli xil organik va mineral birikmalarni uzlashtiradilar.
  
• 
  Uglerod manbasi va oziklanish turlari. Barcha mikroorganizmlar uglerod manbaini uzlashtirish xususiyatiga kura ikki turga bulinadi – avtotroflar va geterotroflar. Avtotroflar (lot. autos — uzim, trorne — oziklanish) uglerodning yagona manbasi bulgan SO₂ dan xujayraning uglerod tutuvchi komponentlarini sintezlaydi. Geterotroflar (lot. heteros — boshka, «uzgalar xisobiga oziklanuvchilar») esa fakatgina SO₂ ning assimilyasiyasi xisobiga mavjud bula olmaydi. Ular turli xil uglerod tutuvchi organik birikmalari - geksozalar (glyukoza), kup atomli spirtlar, kam xollarda uglevodorodlarni uzlashtiradilar. Kupgina mikroorganizmlar uglerod manbasi sifatida aminokislotalarni, organik kislotalarni va boshka birikmalarni uzlashtiradilar.
  
•