O’quv materiallar

Qo‘shicha maxsulotlar biotexnologik xom ashyo sifatida
Tayyor maxsulotni tannarxini kamaytirish va chiqindisiz ishlab chiqarishni yaratish maqsadida nisbatan arzon va qulay xom ashyo sifatida boshqa ishlab chiqarish jarayonlaridagi qoldiq va qo‘shimcha maxsulotlardan foydalaniladi, masalan melassa (qora patoka) va sut zardobi.
− o‘z melassa shakar ishlab chiqarishning qoldiq maxsuloti bo‘lib, tarkibida 50% gacha uglevodlarni saqlaydi.
Ular antibiotiklar, organik kislotalar va non yopish uchun kommersion achitqilarini ishlab chiqarishda qo‘llaniladi.
− zardob (pishloq ishlab chiqarishda)

• 
  Etanol ishlab chiqarish chiqindilari oziqa achitqilarini olishda qo‘llaniladi.
  

YAnada ham murakkab bo‘lgan chiqindilar bular chorvachilik chiqindilari (najas, siydik), qishloq−ho‘jaligi chiqndilari va aishiy chiqindilardir.
Hayvon chiqindilari komponentlarini utilizatsiyasi kompostlash orqali amalga oshiriladi.
KIMYOVIY VA NEFT KIMYOVIY SUBSTRATLAR
Substrat sifatida neft komponentlaridan foydalanishimiz mumkin (n-alkanlar, ayniqsa uglerod atomi 10-20 ta bo‘lgan suyuq alkanlar), bir xujayrali oqsilni ishlab chiqarish uchun tabiiy yoki neft ishlab chiqarish jarayonidagi gazdan foydalanishimiz mumkin. Ularni ko‘pgina bakteriyalar utilizatsiya etishi mumkin.
Biroq neft va gaz tugab borayotgan tabiiy zaxiralar qatoriga kiradi.
XOM ASHYONI QAYTA ISHLASH USULLARI⁶
Xozirgi vaqtda o‘simlik va hayvon hm ashyosidan biologik faol maddalarni ajratishni “an’anaviy” usullari keng rivojlangan.
1. Sovuq presslash yoki press ostida siqib chiqarish usuli (biologik faol moddalarni yog‘ saqlovchi urug‘ va mevalardan ajratib olish. Kungaboqar, zaytun moyi, sitrus mevalardan efir moylarini ajratib olish)
2. Issiq presslash o‘simlik moylarini ishlab chiqarishda qo‘llaniladi. Xom ashyo 160-200 ⁰S gacha qizdiriladi, so‘ng presslanadi, ajratib olingan suyuqlik so‘nggi maxsulot hosil bo‘gunga qadar filtrlanadi. Usulning kamchiligi ajratib olingan moy uzining qator foydali hususiyatlarini yo‘qotadi.