O’quv materiallar Ma`ruza mashg’ulotlari

1-mashq. O‘qing. Matndagi gaplarni aniqlab, tegishli tinish belgilarini qo‘yib ko‘chiring. Gap alohida olingan so’zlar farqini tushuntiring.
Hamid Olimjonga aqalli Pushkin yoshiga etish ham nasib bo‘lmadi u bor-yo‘g‘i salkam 35 yil yashadi va shundan yigirma yili davomida muttasil ishladi va yozdi adabiyot haqida uning nomisiz, ilhomisiz yozilgan birorta maqolani topib bering-chi uning nomi tilga olinmagan birorta she’riy anjuman yoki mushoirani eslaysizmi shu yillar ichida, ya’ni adabiyotimizga ikki-uch yangi avlod kirib kelgan davr davomida va hozir, shu kunlarda ham, Hamid Olimjonni, Hamza va Abdulla Qodiriy, Oybek va G‘afur G‘ulom qatorida, o‘ziga ustoz deb bilmagan bironta ijodchi bormi. (H. G‘ulom.)


2-mashq. O‘qing. yordamchi so’zlar tuzilish jihatidan turini ayting, ular orasidagi farqni tushuntiring. Tinish belgilarining ishlatilish sabablarini ayting.
1. O‘rtoqlar, biz farzandlarimizning tarbiyasiga qancha e’tibor bersak, ular shuncha odobli, aqlli va mohir bo‘lib chiqadi. (A. Mirahmedov.) 2. Bizda har kim o‘z taqdirini o‘zi hal qilishi kerak, birovga qaram bo‘lish, kimgadir bo‘ysunish degan eskilik sarqitlari allaqachon barham egan. (J. Abd.) 3. Uning betinim harakat qilayotgan epchil qo‘llariga qaray-qaray Sattorovning ko‘zlari tinib ketdi. (S. Nazar.) 4. Sen institutga tayyorgarlik ko‘rasan, men esa dugonalarim bilan kolxozga ishga chiqaman. (K. Abukov.) 5. U biram chiroyli kularkanki, beg‘ubor qalbi, samimiyligi xuddi shu kulgisida aks etib turgandek edi. (S. Ahm.) 6. Dengiz dovuli bilan mashhur, sahro – bo‘roni bilan! (J. Abd.) 7. Haqiqiy turmush halol mehnatda ekan. (M. Salom.)