|
V-adrenoblokatorlar
Anaprilin, metoprolol
Avtomatizmni pasaytiradi
2
;
o’tkazuvchanlikni pasaytiradi, samarali
refrakter davrini oshiradi ( AV-
tugunda)
- 394 -
1C. Flekainid
Propafenon
Etmozin
0,5
0,5-1
2
3-4
2-3
0,8-2
12
8
10- 24
10-16
5-8
3
(10-32)
4
75-85
97
95
II. Propranolol
Metoprolol
Atenolol
1
1
1
1-1,5
3-6
2-4
6
12
24
3-6
3-4
5-10
80-90
10-12
< 5
III. Amiodaron
Ornid(bretiliy)
Sotalol
7-21kun
6-8
1
5-6
3
2,5-4
6-8
- 12
25-100
kun
5-10
8-12
99
0-8
0
IV. Vsrapamil
Diltiazem
1,5-2
0,5
5
3-5
6-8
6
4-8
5
90
80
Gurux, preparat
Ta’sirini
boshlanis
hi,soat
Qonda yuqori
konstentrastiy
ada bo’lish
vaqti, soat
Ta’sir
davomiyligi
, soat
T
1/2
,coat
Qon
plazmasid
a oqsillar
bilan
bog‘lanish
i,
%
1A. Xinidin
0,5
2-4
6-8
6-7
60-80
Novokainamid
Dizopiramid
0,5
0,5
0,5-1,5
2
3
6-7
2,5-4,5
4-10
15-20
20-60
IB. Lidokain
1
Difenin
Meksiletin
Juda tez
0.5-1
0.5 1
12
2-4
0,25
2
24
8-12
1- 2
6-24
8-10
60- 80
87-93
55-65
1C. Flekainid
Propafenon
Etmozin
0,5
0,5-1
2
3-4
2-3
0,8-2
12
8
10- 24
10-16
5-8
3
(10-32)
4
75-85
97
95
II. Propranolol
Metoprolol
Atenolol
1
1
1
1-1,5
3-6
2-4
6
12
24
3-6
3-4
5-10
80-90
10-12
< 5
III. Amiodaron
Ornid(bretiliy)
Sotalol
7-21 dney
6-8
1
5-6
3
2,5-4
6-8
- 12
25-100
kun
5-10
8-12
99
0-8
0
IV. Vsrapamil
Diltiazem
1,5-2
0,5
5
3-5
6-8
6
4-8
5
90
80
Gurux, preparat
Ta’sirini
boshlanis
hi,soat
Qonda yuqori
konstentrastiy
ada bo’lish
vaqti, soat
Ta’sir
davomiyligi
, soat
T
1/2
,coat
Qon
plazmasid
a oqsillar
bilan
bog‘lanish
i,
%
1A. Xinidin
Novokainamid
Dizopiramid
0,5
0,5
0,5
2-4
0,5-1,5
2
6-8
3
6-7
6-7
2,5-4,5
4-10
60-80
15-20
20-60
IB. Lidokain
1
Difenin
Meksiletin
Juda tez
0.5-1
0.5 1
12
2-4
0,25
2
24
8-12
1- 2
6-24
8-10
60- 80
87-93
55-65
1C. Flekainid
Propafenon
Etmozin
0,5
0,5-1
2
3-4
2-3
0,8-2
12
8
10- 24
10-16
5-8
3
(10-32)
4
75-85
97
95
- 395 -
1
Lidokain vena ichiga yuboriladi, qolgan preparatlar -
peros.
2
Vena ichiga dori modda yuborilish to’xtatilgandan keyin.
3
Dori modda tez metabolizmga uchraganda.
4
Dori modda sekin metabolizmga uchraganda.
Xinidin arterial bosimni pasaytiradi (qon-tomirlar umumiy qarshiligi pasayadi).
Agar yurak quloqchalarida tromblar kuzatilsa emboliyaga olib keladi
(bo’lmachalardan titroq sinus ritmiga o’tishida).
Novokainamid
(prokainamida
xlorid)
farmakologik
xususiyati,
elektrofiziologik parametrlarga ta’siri va qo’llash ko’rsatmalari bo’yicha xinidin
bilan o’xshash bo’ladi. Miokard qisqaruvchanligini xinidinga nisbatan kam
darajada pasaytiradi. Vagolitik faolligi xinidinga nisbatan ancha kam aks etadi
(m-xolinoblokatorlik va ganglioblokatorlik ta’siri uyg‘unlashadi); yurakka
bo’lgan simpatik ta’sirni kamaytiradi α-adrenoblokator ta’sirga ega emas.
Novokainamid enteral va parenteral yuboriladi (vena ichiga, mushak ichiga),
oshqozon-ichak traktidan xinidinga nisbatan tez chiqariladi. Turli bemorlarda
novokainamid metabolizmi tezligi bo’yicha sekin va tezkor astetilyatorlar
ajratiladi. Buyraklar orqali chikib ketadi.
Novokainamidni bemorlar odatda yaxshi ko’taradi. Xinidinga o’xshash tarzda
o’tkazuvchanlikni buzilishiga olib kelishi mumkin. Aritmogen ta’sirga ko’ra
xinidinga o’xshab ketadi. Ichishga qabul qilinganda xinidinga nisbatan arterial
bosimni kam darajada pasaytiradi. Ammo bir qator holatlarda novokainamid
ko’ngil aynashga, qayt qilish, ich ketish va sudorgiga sabab bo’lishi mumkin.
Novokainamidni Asosiy muammo novokainamidga yuqori ta’sirchanlik bo’lib,
sanchiqlar, bo’g‘imlar va mushaklar sohasidagi og‘riqlar, terida toshmalar, kam
xolatda agranulostitoz va qizil volchanka sindromi rivojlanishi mumkin.
Xinidin va novokainamid idiosinkraziyada va yurak bo’lmacha-qorincha
blokida qo’llanmaydi. Yurak etishmovchiligida, gipotonik holatlarda
- 396 -
bemorlarga bu moddalar ehtiyotkorlik bilan tayinlanadi.
Aritmiyaga qarshi ta’sirga dizopiramid (ritmilen) ham ega. Xinidinga
o’xshab miokardning barcha qisqartiruvchi bo’limlariga va o’tkazuvchi
tizimiga ta’sir ko’rsatadi.
Ichakdan yaxshi so’riladi. Asosan buyrak orqali chiqariladi. Preparat ko’pincha
qorincha aritmiyasida qo’llaniladi. Dizopiramidni buyurilganda miokardni
qisqartiuvchi aktivligini hisobga olgan xolda buyurish kerak. Uning salbiy
xususiyatlariga m- xolinoblokatorlik faolligini kiritish mumkin, bu og‘iz
bo’shlig‘i shilliq pardasi qurishi, ko’zda akkomadastiyani o’zgarishi, siydik
ajralishining qiyinlashishiga olib keldi. Ko’ngil aynab, qayt qilish ehtimoli
mavjud.
Aymalin (aritmal) – ilonsimon rauvolfiya alkaloidi sanaladi. Xinidinga
o’xshab yurakning asosiy funkstional parametrlarini o’zgartiradi, ammo
miokard qisqaruvchanligini kam miqdorda kamaytiradi. Aymalin tizimli
arterial bosimni kam miqdorda pasaytiradi, yurakda toj-tomir qon aylanishini
yaxshilaydi. O’simlik xomashyosidan olinuvchi rezerpindan farqli ravishda
aymalin tinchlantiruvchi va simpatolitik ta’sirga ega emas . Oshqozon-ichak
traktidan yomon so’riladi, shuning uchun uni parenteral yuborish maqsadga
muvofiq (mushak ichiga va vena ichiga); t
1/2
= 15 s. Aymalin ekstrasistoliyada,
yurak bo’lmasi paroksizmal titroq aritmiyasida qo’llaniladi. Uni odatda yaxshi
ko’taradi. Ba’zan dispeptik holatlar, umumiy xolsizlikni chaqiradi.
Natriy kanallarini bloklovchi vositalarga shuningdek lidokain, meksiletin
va difenin kiradi. Ammo bir qator xususiyatlariga ko’ra xinidindan farqlanadi.
Ba’zi bir qator ta’sirlari bilan xinidindvn birmuncha farqlanadi. Shuning uchun
ularni IB guruxiga kiritadi.
Lidokain (ksikain, ksilokain) nafaqat mahalliy anestetik balki aritmiyaga
qarshi vosita sifatida ham qo’llaniladi. Rezorbtiv ta’sirida u avtomatizmga
pasaytiruvchi ta’sir ko’rsatadi (4-depolyarizastiya fazasi kamayadi). Ektopik
o’choqlarda qo’zg‘aluvchanlikni pasaytiruvchi xususiyatga ega. Tezkor
- 397 -
depolyarizastiya tezligida (0 faza) u Purkine tolalariga ta’sir qilmaydi yoki kam
miqdorda pasaytiradi. Xinidindan farqli ravishda harakat potenstiali davomliroq
(repolyarizastiya fazasi) va samarali refrakter davrni lidokain kamaytiradi
(asosan o’tkazuvchi sitemada va qorincha mushaklarida). EKG da
Do'stlaringiz bilan baham: |
