O`qituvchi : Kadirov Abdumalik Matkarimovich Fan kodi : 5350300

deterministik va stoxastik modellarini tuzishga imkon berib, ushbu jarayonlarni

sifat va son jihatidan tizimli boshqara oladigan va prognoz qila oladigan modellarini yaratadi

2.2 Ijtimoi-iqtisodiy tahlil qilishning static va dinamik moellari

“Xarajat — maxsulot ishlab chikarish” modeli iktisodiy usishning eng

muxim modellaridan biri xisoblanadi. Tarmokdararo balansning nazariy asoslari sobik Ittifokda birinchi besh yilliklar davrida ishlab chikilgan. Uni birinchi marta amerikalik iktisodchi (kelib chikishi, rossiyalik bulgan) V. Leontev tomonidan “xarajatlar — maxsulot ishlab chikarishi” nomi bilan rasmiylashtirildi. U tarmoklararo alokalarni shaxmat tipidagi jadval yordamida chiziqli algebrani qo‘llab o‘rganib chiqdi. 30-yillarda Amerika iktisodiyotini tadkik etib, “Amerika iktisodiyoti tarkibi” monografiyasini yozdi. Bu kitobida umumiy muvozanatning iktisodiy nazariyasi xalk xujaligining turli tarmoklari o‘rtasidagi alokalarni urganishga, tatbik kilishga xarakat kilinadi. Keyinchalik (1973) uzining “xarajatlar” — maxsulot ishlab chikarish” modeli va uni iktisodiy muammolarni urganishda amaliy tatbiki uchun 1973 y.Nobel mukofotini oldi.(Vasiliy Vasilevich Leontev 5 avgust 1905 y. Petrogradda tug‘ilgan.

Iqtisodiy tahlilning xarajatlar — mahsulot ishlab chikarish uslubida V.

Leontev dikkatini eng avvalo iktisodiy modeldagi mikdoriy alokalarga karatadi. Bu alokalar turli tarmoklar urtasida texnologik koeffitsiyentlar orkali urnatiladi.(a11, a12, a) va hokazolar.

Xalq xo‘jaligida mahsulot ishlab chiqarish va taqsimlanishi tarmoqlararo

balansining matematik modeli.m Balans tuzishda quyidagilarga asoslanamiz:

a) ishlab chiqarish tarmoqlarini i harfi bilan, iste’molchi tarmoqlarni j harfi

bilan tartiblaymiz;