O’qitish materiallari to’plam tarkibi

4.Baholash mezoni(1-ilova) O’quvchini bilimini faollashtirish: 5. Aqliy hujum, Konseptual jadval metodi Yangi o’quv material bayoni: 6.Konspekt yozish. 7.Mavzu bo’yicha asosiy holatlar(2-ilova) Yangi o’quv materialini mustahkamlash: 8.Kichik guruhlarda ishlash,savollar(3-ilova) 9.Ishni bajarish yo’riqnomasi(4-ilova) 10.Qaytar aloqa.kuzatish, maslahatlar berish. 11.Vaqtni tugashi va guruhlar taqdimoti.Guruhlarda baholash.Javoblarni toldirish va xulosa qilish. 12.Mavzuni yakunlash.
Savollarga javob beradi. Yangi iboralarni eslab qoladi va yozib oladi. Guruhda ishlaydi va vazifani bajaradi. O’quv topshiriq mazmuni va yo’riqnoma bilan tanishadi. Topshiriqni bajarish yo’llarini aniqlab oladi va guruh a’zolari o’rtasida vazifalari bo’lib oladi. Topshiriq natijalarini hamkorlikda tahlil qiladi va taqdimot ko’rinishida rasmiylashtiradi.
II-Bosqich Yakuniy (10 daqiqa)	Mashg’ulot yakuni: 3.1.Guruhlarni yakuniy baholarini aytish. Uyga vazifa: Umumiy qoidalarni yozib kelish.	Tinglaydi. Vazifani yozib oladi.

14- MAVZU: ELEKTROVAKUUMLI GAZRAZRYADLI ASBOBLAR.
REJA:

1. 
   Elektrovakuumli yarim o’tkazgichli asboblar haqida ma’lumot.
   
2. 
   Gaz razryadli o’tkazgichli asboblar tuzilishi.
   
3. 
   Gaz razryadli yarim o’tkazgichli asboblar
   

TAYANCH SO’ZLAR: elektrovakuumli, gaz razryadli, yarim o’tkazgichlar, elektrovakuumli yarim o’tkazgichlar.
O'zgaruvchan tok ta’siridagi real induktiv g'altak aktiv va induktiv qarshililcdan iborat. Induktiv g‘altakning ekvivalent sxemasi 2.9-rasm, a da keltirilgan.
G ‘altakdan tok o‘tmoqda deb, faraz qilaylik. Kirxgofning ikkinchi qonuniga binoan oniy qiymatlar uchun:


Kuchlanishlaming ta’sir etuvchi qiymatlari uchun (2.1) ni quyidagicha yozish mumkin: U=U + U
Tok va kuchlanishlar vektor diagrammasini (2.9-rasm, b) quyidagi ketma-ketlikda quramiz. (x, у) koordinata tekisligida I tok vektorini tasvirlaymiz. Undan keyin aktiv qarshilikdagi kuchlanish U_r vektorini quramiz. Bu vektor tok bilan bir xil fazada bo‘ladi. U_L kuchlanish vektori tok vektoridan 90° ga ilgarilaydi. Shu vektorlaming yig‘indisi manba kuchlanishi vektorini beradi va bu vektor tok vektoriga nisbatan
burchakka ilgarilaydi. Diagrammaga ko‘ra:

4. 
   rasm, b da keltirilgan vektor diagrammadagi OAB uchburchak kuchlanishlar uchburchagi deb ataladi.
   

Tok fazasi bilan bir xil bo‘lgan kuchlanishning tashkil etuvchisi uning aktiv tashkil etuvchisi deyiladi:


Tok vektoriga perpendikulyar bo‘lgan kuchlanishning tashkil etuvchisi kuchlanishning reaktiv tashkil etuvchisi deyiladi:
Agar kuchlanishlar uchburchagi tomonlari tokning ta’sir etuvchi qiymatiga bo‘linsa, u holda qarshiliklar uchburchagi hosil bo‘ladi (2.9-rasm, d). Qarshiliklar uchburchagidagi fazalar siljishi va zanjir parametrlari orasidagi munosabatlami hosil qilamiz:
Masala. Kuchlanishi 220 V bo‘lgan sanoat tarmog‘iga aktiv qarshiligi
fi va induktivligi 50 mGn bo‘lgan induktiv g‘altak ulangan (2.9- rasm, a).G‘altakdan o'tuvchi tokning oniy qiymati ifodasini yozing. Induktiv g‘altak uchun qarshiliklar uchburchagini, tok va kuchlanishlar vektor diagrammasini quring.

Vektor diagrammani qurish uchun abssissa o'qining musbat yo'nalishi bo'yicha ma’lum masshtabda (mj= 55 V/sm; m= 3 A/sm) uzunligi 4,33 sm ga teng tok vektorini quramiz (2.10-rasm). Shu vektoming boshlanish nuqtasidan unga parallel ravishda belgilangan masshtabda U_r kuchlanish vektorini quramiz.U_L kuchlanish vektori U_rvektorining oxiridan tok vektoriga nisbatan 90° ilgarilagan ravishda quriladi.U_r vektoming boshi bilan U_L vektoming oxirini birlashtirib U kuchlanish vektorini hosil qilamiz.Itok va U kuchlanish vektorlari orasidagi burchakni o‘lchab ni topamiz.
Shunday qilib,