Oodatiy fikrlash mahorati yoxud kreativlik qanday shakllantiriladi?

Tabiatshunoslik  o‘qitishning  amaliy  metodlari.  Amaliy  metod 

o‘quv jarayonida  o‘quvchilaming  turli-tuman  faoliyatini  yo‘naltirish 

bilan belgilanadi.

Amaliy metod og‘ zaki va ko‘ rgazmali metod bilan uzviy bog ‘ langan 

(ko‘rsatish,  oldinda turgan  ish  bo‘yicha  o‘qituvchining tushunchasi). 

Biror  amaliy  ishdan  boshlashdan  oldin  o ‘qituvchi  o‘quvchilar  oldi-

348

da  topshiriq  qo‘yadi  va  uni  bajarish  yo‘li  haqida  ko‘rgazma  beradi. 

Topshiriqni  muammoli  tarzda bo‘lgani  ma’qul uni yechish jarayoni­

da  bilim  bilan  birga  o ‘qituvchining  amaliy  ishi  va  mantiqiy  tafak- 

kuri  uyg‘unlashib  ketadi.  Bilimlami  o‘zlashtirishda  o‘quv jarayonini 

amaliy  tarzda  uyushtirish  o‘quvchi  mustaqilligi  va  ijodiy  fikrlashini 

faollashtiradi.  Amaliy  ishlar jarayonida  faol  o‘zlashtirilgan  bilimlar 

yengil va ongli boTib qolmay ancha mustahkam bo‘ldi. Amaliy metod 

shu  paytda  qoilaniladiki,  qachonki  faol  amaliy  va  fikrlash  faoliyati 

natijasida yangi bilimlar olish zarurati tug‘ilganda.  Shuningdek, faqat 

yangi bilimlar hosil qilish emas, shu bilan birga ulami yangi vaziyatda 

qo ilay   olish  o‘quvchi  yoki  amaliy  ko‘nikmasi  hosil  bo‘lishiga  eri- 

shish lozim.

Amaliy metodning bir necha turlari mavjud:  kuzatish  laboratoriya 

tajribalari;  tirik mavjudotlami  aniqlash va tavsiflash ishlari;  priborlar 

bilan  ishlash;  tirik  tabiat  burchagida  va  o‘quv  tajriba  uchastkasidagi 

amaliy ishlar.