Ona tili umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 7-sinfi uchun darslik

Zaruriy
Majburiy
Ixtiyoriy
kartoshka
elektr energiyasi
tabiiy gaz
yo‘l haqi
yer maydoni
xonadon
balandlik
sut
uzunlik
vaqt
pul
un

---

87
Sizningcha, xarajatlar maqsadli yoki maqsadsiz bo‘lishi mumkinmi? Shu haqida 
esse yozing. O‘z fikringizni misollar bilan isbotlang. Siz yozadigan esse yanada 
sifatli bo‘lishi uchun 
“maqsad”, “maqsadli”, “maqsad”, “maqsadsiz”
so‘zlarining izohini 
lug‘atdan ko‘rib oling.
Quyidagi test savollarini diqqat bilan o‘qing. Keyin sizga audiomatn eshittiriladi. O‘sha 
matnni eshitish jarayonida testlarning javobini belgilashingiz kerak bo‘ladi. Testni 
hozir yechib qo‘ymang. Kitobga belgilamang.
Esse yozish jarayonida nimalarni bilib oldingiz?
Esseda yozgan fikrlaringizni qisqa tarzda sinfdoshlaringizga tushuntirib bering.
TEST SAVOLLARI
2. Hukmning to‘g‘ri yoki noto‘g‘ri ekanini aniqlang.
Hisob so‘zlari ot so‘z turkumiga mansub.
A) to‘g‘ri 
B) noto‘g‘ri
1. To‘g’ri javobni toping.
‘‘Numerativlar’’ termini qaysi termin bilan ma’nodosh emas.
A) hisob so‘zlari 
B) o‘lchov so‘zlari
D) son
3. To‘g‘ri javobni toping.
“1 kilo shakar” jumlasida “kilo” qaysi so‘z o‘rnida ishlatilgan?
A) kilometr
B) kilogramm 
D) gramm
4. To‘g‘ri javobni toping.
Sof hisob so‘zlari haqida to‘g‘ri maʼlumotni toping.
A) Faqatgina o‘lchov birligini bildirmaydi, boshqa maʼnolari ham bo‘ladi.
B) Faqatgina uzunlik va hajm o‘lchov birliklarini o‘z ichiga oladi.
D) Faqatgina o‘lchov birligini bildiradi, boshqa maʼnolari mavjud emas.
5. To‘g‘ri javobni toping.
Quyidagilardan qaysi biri orqali og‘irlikni ifodalash mumkin?
A) kilometr
B) sentner
D) sotix

---

88
Quyidagi maqollarning maʼnosini izohlashga harakat qiling.
Guruhlarga bo‘lining. Audiomatndan o‘rganganlaringiz asosida “Hisob so‘zlari” nomli 
qoida yarating. Har bir guruh o‘zi yaratgan qoidani izohlab berishi lozim.
Muhokama qiling. Nima uchun xarajatlar haqidagi mavzuda hisob so‘zlari 
o‘rganilmoqda?
Obro‘ misqollab keladi, botmonlab ketadi.
Uyida chaksa uni yo‘q, tom boshida qo‘sh tandir.
Tentakka Quva bir tosh.
Audiomatnni tinglang va daftaringizga javoblarni belgilab boring.