Ona tili o‘qitish metodiкasi

O‘quvchilarni tavsiyanoma yozishga o‘rgatish
. Tavsiyanoma 
ham tavsifnoma singari o‘quvchilar nutqini rivojlantirishda muhim 
ahamiyat kasb etadi. Tavsiyanomalar ayrim jihatlari bilan 
tavsifnomalarga o‘xshaydi. Ularning har ikkalasida ham shaxsning 
xususiyatlari: qiziqishi, layoqati, fikrlay olish darajasi, ishchanligi, o‘z 
ustida mustaqil ishlay olishi kabilar o‘z ifodasini topadi. Ammo 
tavsiyanomada shaxsning xususiyatlari to‘g‘risida fikr yuritish bilan 
bir qatorda, uning ma’lum bir vazifani uddalashiga ishonch bildiriladi 
va tavsiya etiladi.
O‘quvchilarni taklifnoma yozishga o‘rgatish
. Taklifnoma 
o‘quvchilar faoliyatida keng qo‘llaniladigan ish qog‘ozlaridan biri 
bo‘lib, undan muayyan shaxsni biror tantanali tadbirga taklif etish 
maqsadida foydalaniladi. Ish qog‘ozining bu turi bilan o‘quvchilarni 
5-sinfda «Grammatika va leksikologiyadan dastlabki ma’lumotlar» 
bo‘limini o‘rganish jarayonida tanishtirish maqsadga muvofiqdir. 
O‘quvchi taklifnoma yozish uchun taklif qilinayotgan shaxsning, 
muassasaning nomi, qanday tadbirga taklif qilinayotganligi, tadbirni 
o‘tkazish sanasi va vaqti, o‘tkazilish joyi, tadbirni tashkil etuvchi 
muassasa nomi kabilarni bilishi shart.
O‘quvchilarni ishonchnoma yozishga o‘rgatish
. Ishochnoma 
ma’lum bir tashkilot yoki ayrim shaxslar nomidan ish ko‘rish uchun 
ikkinchi bir shaxsga berilgan yozma ruxsatnomadir. Ona tili 
mashg‘ulotlarida o‘quvchilarni ham shaxsiy, ham rasmiy 
ishonchnomalar yozishga o‘rgatishga to‘g‘ri keladi. Bolalar shaxsiy 
ishonchnomalarda ishonch bildiruvchining ismi, otasining ismi va 
familiyasi, ishonchli shaxsning to‘liq nomi, topshirilgan vazifalarni 

---

337
faol bajarishini aniq ko‘rsatishni unutmasligi, ishonchnoma, albatta, 
ishonch bildiruvchi tomonidan imzolanishi, berilgan vaqti 
ko‘rsatilishini o‘qib olishlari lozim. Bu hujjatning yana bir muhim 
xususiyati unda ishonch bildiruvchi shaxsning imzosini tasdiqlagan 
shaxsning lavozimi qayd etilishi va imzolanishi, bu imzo esa yumaloq 
muhr bilan tasdiqlanib, uning sanasi ko‘rsatilishini ham bolalar 
bilishlari kerak.
O‘quvchilarni rasmiy ishonchnoma namunalari bilan ham 
tanishtirish maqsadga muvofiqdir. Chunki bunday ishonchnomalardan 
ular kelajakda maktabni tugatgach, ishlab chiqarish jarayonida ko‘p 
foydalanadilar. Bu hujjat, asosan, moddiy-buyum boyliklarini olishda 
qo‘llaniladi. O‘quvchlar unda, albatta, tashkilot rahbari va bosh 
hisobchisining imzosi bo‘lishi hamda bunday ishonchnomalardan shu 
muassasa yoki korxonada ishlaydigan kishilargina foydalana olishini 
bilishlari kerak. O‘quvchilarni ishonchnoma matni bilan «Gapda 
bog‘lanmagan (ajratilgan) bo‘laklar» mavzusini o‘rganish jarayonida 
tanishtirish maqsadga muvofiqdir. Chunki bunday matnlarda 
ajratilgan bo‘laklar ko‘p qo‘llaniladi.