«ona tili o`qitish metodikasi» fani

Yuqoridan pastga qarab bog`lanish. Bog`lanishning bu ko`rinishi o`tilayotgan yangi o`quv materialini oldin o`rganilgan material bilan bog`lashni talab etadi.

Pastdan yuqoriga qarab bog`lanish. Bunda o`qituvchi o`rganilayotgan materialni o`rganilishi ko`zda tutilgan material bilan bog`laydi. Didaktikaning bu muhim tamoyilini muvaffaqiyatli amalga oshirish uchun, birinchidan, o`qitishning barcha bosqichlariga (boshlang`ich maktab, to`liqsiz o`rta maktab) va ona tili ta`limi oldiga yagona talablar qo`yishi lozim. Ayniqsa, ona tili o`qitishning birinchi bosqichi (boshlang`ich maktab) va ikkinchi bosqichi (5-9-sinflar) orasida uzviy birlikka erishish ta`lim samaradorligining muhim omilidir.

Boshlang`ich sinf o`quvchilari ona tilining izchil kursidan o`quvchilar nimalarni o`rganishlarini va, aksincha, ona tili o`qituvchilari boshlang`ich sinfda nimalar o`rganilganligini yaxshi bilishlari lozim.

O`qituvchi ta`limning har bir bosqichida o`quvchining nutq taraqqiyotida bo`ladigan o`zlashtirishlarni bilishi va unga tayanishi kerak. Boshlang`ich sinf o`qituvchilari keyingi sinflarda o`quvchilar nutqida paydo bo`ladigan yangiliklarni oldindan ko`ra olishlari va aksincha, ona tili o`qituvchilari boshlang`ich sinflarda o`quvchilar nutqida paydo bo`ladigan o`zgarishni bilishi shart.

Ona tili o`qitishda bu o`quv fanining boshqa o`quv fanlari bilan aloqasini ta`minlash ham muhim metodik talab sanaladi.

Ma`lumki, ona tili maktabda o`rganiladigan barcha fanlarni puxta o`zlashtirish uchun muhim kalit sanaladi. Til vositasida o`quvchi boshqa fanlarni o`rganadi. Barcha o`quv fanlari yuzasidan o`z fikrini yozma va og`zaki ravishda bayon etish orqali u ona tilini ham puxtaroq egallab boradi. Deyarli hamma fanlar o`quvchilarning lug`at boyligini oshirish, orfografik savodxonligini oshirish, nutq malakalarini rivojlantirishga xizmat qiladi. Demak, o`quvchilarda yuksak nutq madaniyatini tarbiyalash nafaqat ona tili darslari, balki maktabda o`rganiladigan barcha fanlar orqali amalga oshiriladi.

Ona tili turli yo`nalishlar orqali boshqa o`quv fanlari bilan bog`lanadi. So`zning genetik nuqtai nazaridan kelib chiqishini aniqlash uchun tarix faniga murojaat qilinsa, til hodisalarini taqqoslash uchun o`quvchilar o`rganayotgan boshqa o`quv fanlariga murojaat qilinadi. Nutq uslublarini aniqlash uchun esa adabiyot, tarix, matematika, kimyo, fizika kabi fanlar o`qituvchiga yordam beradi.

Shunday qilib, ona tilining boshqa fanlar bilan aloqasini uchta katta guruxga ajratish mumkin:

1. 
   genetik bog`lanish;
   
2. 
   qiyosiy bog`lanish;
   
3. 
   funksional bog`lanish.