Ona tili, 5-sinf qoidalari

miqdor sonlar, nechanchi? so'rog'iga javob bo'lgan sonlar tartib sonlar hisoblanadi. Son gapda otga bog'lansa, aniqlovchi, fe'lga bog'lansa hol, gapning oxirida kelsa, kesim vazifasini bajaradi. Masalan: Sinfimizda yigirma besh o'quvchi bor. U olmadan beshta oldi. O'nning yarmi - besh.

46. Sonlarning yozilishi. Ikki, olti, yetti sonlariga jamlikni bildiruvchi -ov, -ala qo'shimchalari qo'shilsa, asos oxiridagi i unlisi tushib qoladi: Ikkala, oltov, yettov. Tartib sonlar arab raqam bilan yozilsa, -nchi, -inchi qo'shimchalari o'rniga chiziqcha qo'yiladi: 2002-yil, 22-dekabr, 5-sinf, 6-qavat. Tartib sonlar rim raqamlari bilan yozilsa, bu qo'shimchalar o'rniga chiziqcha qo'yilmaydi: IX sinf, XXI asr. Bir so'ziga -ta qo'shimchasi qo'shilsa, bitta deb aytiladi va yoziladi.

47. Olmosh. Ot, sifat, son va boshqa so'zlar o'rnida qo'llanilib, ularga ishora qiluvchi so'zlar olmosh hisoblanadi. Olmoshlar qaysi so'z o'rnida qo'llanilsa, o'sha so'zning so'rog'iga javob bo'ladi. Men, sen kishilik olmoshlariga qaratqich va tushum kelishigi qo'shimchalari hamda -niki qo'shimchasi qo'shilsa, bir n undoshi tushib qoladi: Men+ning-mening, sen+niki-seniki. U, bu, shu, o'sha olmoshlariga jo'nalish, o'rin-payt, chiqish kelishigi qo'shimchalari hamda -ga, -dek, -day qo'shimchalari qo'shilsa, n undoshi orttiriladi: unga, shunda, bunda, shunday.

48. Fe'l. Nima qilmoq?, nima bo'lmoq? so'roqlariga javob bo'lib, harakat-holatni bildiruvchi so'zlarga fe'l deyiladi. Fe'llar zamon, shaxs-son, bo'lishli-bo'lishsizlik ma'nolari va bu ma'nolarni ifodalovchi qo'shimchalarga ega bo'ladi. Masalan: yozmadim so'zida -ma qo'shimchasi bo'lishsizlik, -di qo'shimchasi zamon, -m qo'shimchasi esa shaxs-son ma'nolarini bildiradi.

49.