Ona tili, 5-sinf qoidalari

Juft so'zlar va ularning imlosi. Ma'nosi bir-biriga yaqin yoki qarama-qarshi ma'noli ikki asosning qo'shiluvidan tashkil topgan so'zlarga juft so'zlar deyiladi. Juft so'zlar asoslari chiziqcha bilan ajratib yoziladi. Agar juft so'zlar -u, -yu yuklamari bilan bog'lansa, birinchi so'zdan chiziqcha bilan ajratib yoziladi. Masalan: kecha-yu kunduz, past-u baland, osh-u non.
64. Takror so'zlar va ularning imlosi. Bir asosning ikki marta takrorlanishidan hosil bo'lgan so'zlarga takroriy so'zlar deyiladi: gurs-gurs, tez-tez, uzun-uzun, katta-katta.
65. Tilshunoslik va uning bo'limlari. Til o'z ichki tuzilishiga ega. Tilning shu ichki tuzilishidan qaysisini o'rganishga ko'ra tilshunoslik fani ham bir necha bo'limlarga bo'linadi. Tilning tovush tuzilishi fonetika bo'limida, harflar tizimi esa grafika bo'limida o'rganiladi. So'z va uning ma'nolari leksikologiya bo'limida, so'z turkumlari morfologiya bo'limida, gap va gapda so'zlarning bog'lanishi sintaksis bo'limida o'rganiladi. Shunday qilib, tilshunoslik fonetika (grafika), leksikologiya, morfologiya va sintaksis bo'limlarining uzviy bog'liqligidan iboratdir.
66. Fonetika va grafika. Og'zaki nuqtning tovush tizimini o'rganadigan tilshunoslik bo'limi fonetika, yozma nuqtning harflar tizimini o'rganadigan tilshunoslik bo'limi esa grafika deyiladi. Fikrimizni boshqalarga tovushlar vositasida so'zlash va harflar vositasida yozish orqali bayon qilamiz. So'zlash va yozish orqali ma'lum fikr bayon qilishimiz nutq hisoblanadi. Nutq ikki yo'l bilan amalga oshiriladi. Tovushlar zanjiri asosida bayon qilingan nutq og'zaki nutq, harflar ketma-ketligi asosida bayon qilingan nutq esa yozma nutq sanaladi.
67. Nutq tovushi va harf. Og'zaki nutqning eng kichik, boshqa mayda bo'lakka bo'linmaydigan qismi nutq tovushi deyiladi. Tovushning yozuvdagi ifodasiga harf deyiladi. Bir tovush bir harf bilan ham, ikki harf bilan ham ifodalanishi mumkin: v, a, d, o harflari bir tovushni ifodalasa, sh, ch, ng singarilarda ikki harf bir tovushni ifodalaydi.
68.