Ona tili, 5-sinf qoidalari Til jamiyatga, ya’ni odamlarning o’zaro munosabatga kirishuviga, aloqa qilishiga xizmat qiladi, shuning uchun u ijtimoiy hodisa

Talaffuz va imlo me’yorlari.
Og’zaki nutqda bir necha xil talaffuz qilinuvchi tovush, qo’shimcha va so’zlardan 
adabiy tilga qabul qilingan bittasi to’g’ri talaffuz me’yori sanaladi. Yozma nutq bir necha xil yoziluvchi tovush, 
qo’shimcha va so’zlardan adabiy tilga qabul qilingan bittasi imlo me’yori sanaladi. To’g’ri talaffuz me’yorlarini 
o’rganuvchi tilshunoslik bo’limiga orfoepiya (
yun:
orfo – “to’g’ri”, epos – “so’zlamoq”, “nutq”) deyiladi. To’g’ri 
yozish me’yorlarini o’rganuvchi tilshunoslik bo’limiga orfografiya (
yun:
orfo – “to’g’ri”, 
grafo
– “chizmoq”) 
deyiladi.
76.
Unlilar talaffuzi va imlosi.
So’zlarning birinchi bo’g’inida r, l undoshlaridan oldin kelgan i unlisi bilinar-
bilinmas talaffuz qilinsa ham, yozuvda i harfi bilan yoziladi:
 biroq, sira, bilan.
Ikki bo’g’inli so’zlarning birinchi 
bo’g’inida lablangan u unlisi ta’sirida ikkinchi bo’g’indagi i unlisi u holida talaffuz qilinsa ham, yozuvda i yoziladi. 
Shunday yozilishi bilan ikkinchi bo’g’inida u yoziladigan otlardan farqlanadi: 
urish – urush, yumush – yumish, 
burush – burish
. 
77.A va o unlilari talaffuzi va imlosi. A, a harfi 
savob, zamon
singari so’zlarda o kabi aytilsa ham, a yoziladi. O, o 
harfi 
tonna, noyabr
kabi so’zlarda o’ kabi aytilsa ham, o yoziladi. 
78.
Qator kelgan unlilar talaffuzi va imlosi
. Adabiy talaffuz va imlo me’yoriga asosan qator unlilar 
oa, ao, ia, ai, 
io, aa
tarzida aytiladi va shunday yoziladi. Qator kelgan unlili so’zlar boshqa tillardan kirib kelgani tufayli bunday 
so’zlardagi qator unlilarni og’zaki nutqda yo bir cho’ziq unliga aylantirish (masalan, 
muallimni malim
) yoki qator 
kelgan unlilar o’rtasiga ayrim undoshlarni qo’shish yo’li bilan tilimizga moshlashtirishga harakat qilinadi. Masalan: 
soat
so’zi Farg’onada 
sohat
, Toshkentda 
sog’at
tarzida talaffuz qilinadi. 
79.O’ unlisining talaffuzi va imlosi. O’ tovushi 
ko’l, o’s, cho’l, jo’ra, mo’tabar 
kabi so’zlarda torroq, 
bo’ri, qo’ri, 
xo’roz, ro’mol
kabi so’zlarda esa kengroq eshitiladi, ammo har vaqt bir xil shaklda yoziladi. 
Mo’tadil, mo’jiza, 
mo’tabar
kabi so’zlardagi tutuq belgisi yozuvda tushirib qoldiriladi. 
80.E unlisining talaffuzi va imlosi. E harfi 
kecha, ekran, ne’mat
kabi so’zlarda to’liq talaffuz qilinadi. 
Telefon, 
teatr, okean, material
kabi so’zlrda i ga monand aytiladi, lekin e yoziladi. 
81.